Co znajdziesz na tej stronie?
Opis pracy
Opis zawartości pracy
Niniejsza praca licencjacka została podzielona na cztery rozdziały.
W pierwszym rozdziale zobrazowane zostanie samo zjawisko transseksualizmu, dopełnione uprzednimi dociekaniami odnoszącymi się do procesu różnicowania płci i określeniami związanymi z przedmiotowym zjawiskiem dla uchwycenia rozważań dokonanych w kolejnej części pracy. Postarano się również dokonać określenia zarówno źródła transseksualizmu jak i sposobów jego leczenia.
Rozdział drugi zawiera przekrój zmieniającego się przez lata orzecznictwa polskich sądów mającego związek z metrykalną zmiany płci u osób transseksualnych poprzedzony przedstawieniem zagadnienia płci w polskim porządku prawnym. Przedmiotowy rozdział obejmuje także wnioski de lege lata – analizie będzie podlegała dopuszczalność zmiany płci metrykalnej w Polsce, przesłanek to warunkujących, jak również ukazanie zostanie obecny model postępowania stosowany w przedmiotowej sprawie.
Rozdział trzeci przestawiać będzie orzecznictwo jakie zapadło w sprawach dotyczących praw i wolności osób transseksualnych na poziomie europejskim, z jednoczesnym odwołaniem do zaleceń wydanych przez instytucje Rady Europy dotyczących zakazu dyskryminacji i ochrony tożsamości płciowej.
Wreszcie w rozdziale czwartym przedstawiono postulaty de lege ferenda poprzedzone omówieniem próby regulacji jaka miała miejsce w 2015 roku na gruncie polskiego prawa.
Pojęcie transseksualizmu
Termin transseksualizm pochodzi z języka łacińskiego: transire –przechodzenie. Oznacza „przechodzenie” cechy, czy wielu cech, właściwych jednej płci na drugą płeć.
Transseksualizm zwany także zespołem dezaprobaty płci fenotypowej (skrót ZWDPF) jest pojęciem wielowymiarowym i w taki ujęciu należy go rozpatrywać, a ze względu na swą złożoność bywa różnie definiowany. Nie mniej jednak wszystkie opisy centralizują się wokół zaburzenia identyfikacji płciowej. W polskiej literaturze przedmiotu najpopularniejsza, oddająca nowoczesne podejście do omawianego zagadnienia jest definicja transseksualizmu K. Imielińskiego zgodnie z którą transseksualizm definiowany jest jako rozbieżność pomiędzy poczuciem psychicznym płci, a budową morfologiczno-biologiczną ciała oraz płcią metrykalną, które są odczuwalne jako obce i należące do płci odmiennej. Osoby transseksualne mają niezmienne, silne pragnienie bycia osobą płci przeciwnej. Realizują to poprzez sposób ubierania się, kreowania swojego wyglądu, zachowanie oraz pełnienie ról społecznych, zgodnie z psychicznym poczuciem płci , nie utożsamiają się z własną płcią cielesną, czują odrazę do własnych organów płciowych od których zwykle chce się uwolnić poprzez leczenie hormonalne lub zabieg operacyjny. Silne odniesienie do zmiany ciała ma głównie podłoże społeczne. System binarny nie pozwala na bycie poza przyjętą konwencją o czym było wspominane przy omawianiu zagadnienia płci społecznej. Panująca w ostatnich latach koncentracja na ciele i cielesności jako własnego kapitału jest dla osób transseksualnych dotkliwa, jeśli odczuwają silny dyskomfort związany z wizerunkiem własnego ciała. Zjawisko to występuje zarówno w wśród kobiet jak i mężczyzn, a wbrew powszechnemu mniemaniu towarzyszy człowiekowi niemal od zawsze mimo, iż pierwsze definicje pojawiają się dopiero w XX wieku, a po dziś dzień jest tematem tabu wśród większości populacji ludzkiej.
Transpłciowość
Do 2018 roku w ICD-10 (F64.1) opracowanej przez WHO transseksualizm zaliczany był do jednej z wielu grup zaburzeń identyfikacji płciowej , w znacznym stopniu od siebie zróżnicowanych, które w ujęciu całościowym nazywamy transpłciowością, dlatego w wielu przypadkach określenie transseksualizm było stosowane zamiennie z tym terminem, co jest sprzeczne z prawdą i wymaga usystematyzowania pojęciowego. Pod stosunkowo pojemnym znaczeniem definicji transpłciowości zarezerwowanym dla wszelkich zjawisk związanych z zaburzeniami identyfikacji płciowej wyróżniano m.in. transwestytyzm, transseksualizm, apłciowość (zjawisko w którym osoba posiadająca cechy określonej płci biologicznej w swoim odczuciu psychicznym nie identyfikuje się z żadną płcią), bipłciowość (tożsamość płciowa w której osoba identyfikuje się z obiema płciami równocześnie). Jednak, gdy każdy transseksualista jest również osobą transpłciową, tak nie każda osoba transpłciowa jest transseksualistą. Zatem transseksualizm stanowi jedynie wariant transpłciowości.
Transwestytyzm
Przez pojęcie transwestytyzm rozumie się zaburzenie, które bazuje na silnej potrzebie doświadczania płci odmiennej przez odpowiednie ubieranie się, sposób zachowania, często również stosowanie agresywnego makijażu, w celu odczucia przyjemności emocjonalnej lub psychicznej. Co ważne, transwestyta w pełni aprobuje swoją płeć biologiczną i powyższemu zjawisku nie asystuje chęć jej zmiany. Badania dowodzą, że niemal wszystkie przypadki tego schorzenia są diagnozowane u mężczyzn. Warto zwrócić uwagę, że przebieranie się w ubiory płci przeciwległej pojawia się także w transseksualizmie, jednak zachodzi ono zwykle niejawnie i celem takiego zachowania nie jest osiąganie satysfakcji jak u transwestytów, a jak już zostało to zaznaczone wiąże się z identyfikacją i utożsamianiem się z płcią odmienną.
Homoseksualizm
Kolejnym terminem który dotyka sfery płciowości jest homoseksualizm. Oznacza orientację płciową, której istotą jest odczuwanie pociągu seksualnego i emocjonalnego wobec osób tej samej płci. Zarówno mężczyźni jak i kobiety mogą przynależeć do grona osób homoseksualnych. Należy zaznaczyć, że obok biseksualizmu (odczuwanie popędu płciowego zarówno do płci własnej jak i przeciwnej) i heteroseksualizmu (orientacja seksualna nakierowana na osoby o płci odmiennej) homoseksualizm wiąże się jedynie ze sferą seksualności, nie zaś z poczuciem przynależności do danej płci i nie stanowi formy zaburzeń identyfikacji płciowej.
Interseksualizm
Zagadnienie interseksualizmu zwanego zamiennie hermafrodytyzmem czy też obojnactwem jest następnym pojęciem, które zostanie wyjaśnione. Stanowi ono wrodzone zaburzenie różnicowania narządów rozrodczych i ma miejsce, kiedy u człowieka występują jednocześnie cechy morfologiczne wspólne dla obu płci, a więc u jednej osoby istnieją zarówno męskie jak i żeńskie narządy płciowe. Jak już zaznaczono, zjawisko obojnactwa leczone jest zwykle zaraz po narodzinach dziecka poprzez dokonanie plastyki zewnętrznych narządów płciowych w celu nadania cech jednej płci w stopniu jak największym. Różnica natomiast powyższego zjawiska, a transseksualizmu polega na fakcie, iż płeć anatomiczna osób transseksualnych jest zasadniczo jednoznaczna i nie budząca wątpliwości.