Kredyty oparte o WIRON

WIBOR jako podstawowy wskaźnik referencyjny

Obowiązywanie WIBORu datuje się na 1993 rok. W tym okresie kontrole nad wskaźnikiem sprawowało Stowarzyszenie Rynków Finansowych ACI Polska. W połowie 2017 roku spółka GPW Benchmark S.A. starała się uzyskać zezwolenie na bycie administratorem wskaźników referencyjnych stóp procentowych. Dopiero w 2020 roku zostało wydane zezwolenie przez Komisję Nadzoru Finansowego i GPW Benchmark zostało zarządcą. WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) – to oprocentowanie, po którym banki składają depozyty innym bankom na określony czas. Odbywa się to na krajowym rynku międzybankowym. Każdego dnia roboczego o godzinie 11:00 jest wyznaczana stopa WIBOR, czyli tzw. Fixing. Kwotowania są wyznaczane za pomocą kaskady danych. Źródłem kwotowań jest 10 największych banków w Polsce, które uczestniczą w panelu WIBOR. Przekazują administratorowi dane wejściowe stawek po jakich są gotowe udzielać pożyczek lub przyjąć depozyty . Stawki referencyjne są wyznaczane dla różnych terminów takich, po których banki mogłyby składać środki pieniężne w innych bankach.

Wskaźnik WIBOR zmienia się w czasie, dotyczy przyszłości i jej wartość jest zależna od sytuacji ekonomicznej i stanu gospodarki. Dla sektora bankowego ma on duży wpływ na wysokość oprocentowania np. kredytu hipotecznego, są ze sobą ściśle powiązane. W tym przypadku do stopy procentowej doliczana jest marża banku, która wyrażona jest w punktach procentowych. Taka marża może podlegać negocjacjom z bankiem . Marża jest ustalana indywidualnie przez bank i zależy od danej sytuacji kredytobiorcy. Jedyne, co rożni oferty banków w tym przypadku to właśnie marża. Może na to wpływać wysokość wniesionego wkładu własnego czy też kwota kredytu. Warto podkreślić, że marża jest stała przez cały okres kredytowania. WIBOR zależy od wysokości stóp procentowych, ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Oblicza się ją za pomocą średniej arytmetycznej wielkości oprocentowania, wykluczając krańcowe wartości, które figurują między stopą depozytową relatywnie najniższą, a stopą lombardową relatywnie najwyższą. .

Wskaźnik referencyjny WIRON

WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) – to indeks, którego pierwotną nazwą był WIRD (Warszawski Indeks Rynku Depozytowego), sporządzany i udostępniany przez GPW Benchmark. Zmieniła się jedynie jego nazwa i z WIRD przekształcił się w WIRON. Sposób wyznaczania obu stawek pozostał taki sam. Miało to na celu uniknięcie ryzyka jakim jest manipulacja kursu.

W 2022 roku Narodowa Grupa Robotnicza zaakceptowała mapę drogową zastąpienia wskaźnika referencyjnego WIBOR na alternatywny wskaźnik WIRON. Od początku 2023 roku, instytucje finansowe mogą w swoich ofertach stosować wskaźnik WIRON do określenia np. stopy procentowej kredytu hipotecznego . Wskaźnik WIRON dotyczy różnych grup klientów i depozytów. Wyznaczany jest w oparciu o transakcje depozytowe, które są bardzo krótkie - jednodniowe (O/N) dotyczące przeszłości. Zawierane są przez uczestników przekazujących dane na rynku międzybankowym oraz depozytów zawieranych pomiędzy: instytucjami kredytowymi, finansowymi oraz dużymi przedsiębiorstwami. WIRON jest ustalany jako średnia wartość stopy procentowej depozytów ważona wolumenem, jako kwota nominalna.

WIRON zaokrągla się do 3 miejsc po przecinku. Indeks reaguje z opóźnieniem na jakiekolwiek wahania stóp procentowych. Wskaźnik wyliczany jest z danych transakcyjnych, które dotyczą danego okresu i są poddawane korekcie dwustronnej. O godzinie 12:55 (z opóźnieniem) jest udostępniany na stronie internetowej przez administratora GPW Benchmark. Dzięki temu, że WIRON nie ma oczekiwań względem zmian stopy procentowej w przyszłości oraz jego czas trwania wynosi jeden dzień przy dostarczeniu środków pieniężnych tego samego dnia z chwilą transakcji. Staje się indeksem, który minimalizuje ryzyko kredytowe oraz ryzyko płynności. Wówczas wtedy możemy nazwać indeks stopą typu RFR, czyli stopą wolną od ryzyka.

Opis zawartości pracy

Praca skupia się na analizie zagadnienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIRON, która pozwoli ocenić, w jaki sposób oba wskaźniki wpływają na wysokość rat kredytu.

Głównym problemem badawczym jest wpływ wyboru wskaźnika referencyjnego na wysokość rat kredytu. Celem pracy jest zatem ocena korzyści dla kredytobiorców kredytu zaciągniętego z WIBOR i z WIRON. W odniesieniu do przedstawionego celu, sformułowano następujące pytania badawcze w pracy:

• Ile wynosi różnica w część odsetkowej raty kredytu hipotecznego udzielonego z WIBOR i z WIRON?
• Ile wynoszą całkowite koszty kredytu opartego na wskaźniku WIBOR oraz WIRON?

Struktura pracy obejmuje trzy rozdziały. Pierwszy rozdział składa się z części teoretycznej i dotyczy istoty kredytu hipotecznego. Skupia się na zdolności kredytowej oraz definiuje ryzyko oraz koszty kredytu hipotecznego.

Drugi rozdział składa się z części teoretyczno-metodycznej i obejmuje zakres dwóch wskaźników. Opisywany jako pierwszy jest wskaźnik podstawowy WIBOR, a następnie WIRON jako wskaźnik alternatywny. W dalszej części rozdziału przedstawiono reformę tych wskaźników. Zaprezentowano również ich strukturę i zasady ich kształtowania.

Rozdział trzeci jest rozdziałem empirycznym i przedstawia metodykę analizy, jej przebieg oraz wyniki, które stanowią odpowiedź na zadane pytania badawcze.

Niezwykle przydatne przy powstawaniu części teoretycznej i teoretyczno-metodycznej pracy były prace, które warto wymienić: R. Szczepankiewicza Tajna broń kredytobiorcy: kredyt hipoteczny od A do Z oraz J. Bełdowskiego WIBOR Praktyczne uwagi prawne i ekonomiczne.

W pracy wykorzystano metodę analizy porównawczej, w oparciu o technikę symulacji komputerowej. W celu obliczenia symulowanych rat kredytów opartych na danych stawkach wskaźników referencyjnych dla dwóch banków przy własnych założeniach posłużono się programem Microsoft Excel.

Analizę przeprowadzono na wybranych założeniach obejmujących: wysokość kredytu hipotecznego w kwocie 500 000 zł zaciągniętego na okres 20 lat przy marży 2% na podstawie wskaźnika referencyjnego WIBOR oraz WIRON.