Opis pracy
Celem pracy jest analiza problematyki organizacji i funkcjonowania hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Równocześnie z wybuchem II wojny światowej nazistowskie Niemcy przystąpiły do rozbudowy istniejącej już wcześniej na och terytorium sieci obozów koncentracyjnych. W pierwszych miesiącach wojny wzrosła ich liczba, a ponadto zmieniło się ich przeznaczenie i skład narodowościowy więźniów. Obozy koncentracyjne stały się nie tylko miejscem odosobnienia i „reedukacji” więźniów, lecz przede wszystkim narzędziem służących do walki z przeciwnikami politycznymi i członkami ruchu oporu w państwach okupowanych przez Niemców. Według ideologicznych założeń nazizmu polskie ziemie trzeba było oczyścić „z niepotrzebnego rasowo elementu”. W praktyce oznaczało to wysiedlanie Polaków oraz germanizowanie polskiego terytorium przez Niemców. W okresie 1939–1945 na okupowanych polskich ziemiach Niemcy wybudowali kilka centralnych obozów koncentracyjnych, m.in. na Majdanku w Lublinie, w Sztutowie koło Gdańska, w Oświęcimiu-Brzezince (Auschwitz-Birkenau), na Górnym Śląsku oraz w Krakowie (Kraków-Płaszów) . W niniejszej pracy będzie mowa wyłącznie na temat obozu Auschwitz-Birkenau.
Zdecydowana większość obozów koncentracyjnych miała własne zakłady produkcyjne oraz gospodarstwa rolno-hodowlane. Przy niektórych obozach lokowano fabryki koncernów niemieckich, produkcja których zazwyczaj była powiązana z przemysłem wojennym. Więźniowie tych obozów byli zmuszani do niewolniczej pracy, a na porządku dziennym była śmierć z wycieńczenia. Oprócz tego bardzo dużo więźniów obozów koncentracyjnych umierało z powodu chorób, głodu, wyczerpania psychicznego i fizycznego, a także z powodu bestialstwa nadzorców SS. Osoby osadzone w obozach koncentracyjnych były trzymane w ciasnych, nieogrzewanych drewnianych barakach. Baraki te były zimne nawet podczas surowych mrozów. Więźniów poddawano również pseudomedycznym eksperymentom, w efekcie których pozostawali na trwale okaleczeni albo umierali. Wszystkie obozy koncentracyjne stworzone przez władze III Rzeszy miały na celu konsekwentną realizację polityki nazistowskiej. Dochody obozów koncentracyjnych, pochodzące również z grabieży majątku należącego do ofiar, trafiały do budżetu III Rzeszy, z którego finansowano niemieckie działania wojenne.
Po zakończeniu II wojny światowej w niektórych państwach można było spotkać się głosy, które negowały samo istnienie obozów śmierci. Jednak zachowało się wiele dowodów istnienia obozów koncentracyjnych: dokumenty nazistowskie, a także relacje byłych więźniów oraz pozostałości obozów, w tym m.in. pozostałości po śmiercionośnych urządzeniach. To wszystko stanowi niepodważalny dowód barbarzyńskiej, nieludzkiej wręcz działalności, której dopuścili się Niemcy podczas II wojny światowej. Współcześnie, gdy już przemija pokolenie byłych więźniów obozów koncentracyjnych, dostrzegalne się nowe zagrożenia, a wśród nich wypaczona ocena wynikająca z uproszczeń oraz braku rzetelnej wiedzy na temat II wojnie światowej oraz funkcjonowania niemieckiego, nazistowskiego systemu obozów koncentracyjnych. Czasami niewiedza oraz ignorancja doprowadzają do braku wiary w to, że człowiek jest w ogóle zdolny do tak okrutnych czynów.
Praca składa się ze wstępu, trzech rozdziałów i zakończenia. Pierwszy rozdział pracy jest poświęcony zagadnieniom związanym z antysemityzmem i polityką rasową Adolfa Hitlera. W rozdziale tym opisano drogę Hitlera do władzy, ideologię wyznawaną przez Hitlera i jego otoczenie polityczne, holocaust i prześladowania ludności żydowskiej, a także powstawanie pierwszych obozów koncentracyjnych na terenie Niemiec.
W drugim rozdziale dokonano charakterystyki powstania i organizacji obozu Auschwitz-Birkenau. Poszczególne punkty tego rozdziału są poświęcone takim zagadnieniom, jak: geneza powstania i zadania obozu, pierwszy transport więźniów, struktura organizacyjna Auschwitz, ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej.
Natomiast w trzecim rozdziale omówiono życie codzienne i funkcjonowanie obozu Auschwitz-Birkenau, typowy dzień w Auschwitz, stosunek esesmanów do więźniów, eksperymenty na więźniach oraz używanie komór gazowych do zabijania więźniów.
Podstawę źródłową pracy stanowią przede wszystkim monografie poświęcone obozowi koncentracyjnemu Auschwitz-Birkenau. Oprócz tego w pracy wykorzystano biografie Adolfa Hitlera, a także bardziej książki opisujące wydarzenia z czasów II wojny światowej oraz politykę nazistów wobec okupowanej ludności cywilnej.