Opis pracy
Zamek Wawelski w Krakowie - dawna rezydencja monarchów polskich - słynie z arrasów króla Zygmunta Augusta. Arrasy te powstały około połowy wieku XVI w Brukseli, przetrwały stulecia burzliwych i dramatycznych wydarzeń i zgodnie z wolą fundatora pozostają polskim skarbem narodowym.
Zygmunt August był kolekcjonerem w nowoczesnym znaczeniu tego słowa. Gromadzenie klejnotów, biżuterii, wyrobów złotniczych, a także wspaniałych militariów paradnych i bojowych było jego pasją życiową. Systematycznie powiększał również zbiór instrumentów muzycznych i drogocennych ksiąg. Ze szczególnym zamiłowaniem kolekcjonował tkaniny dekoracyjne. Trudno dzisiaj na podstawie skąpych informacji, zawartych w inwentarzach i innych przekazach archiwalnych, ustalić ich dokładną liczbę, rodzaj i przeznaczenie. Wydaje się, iż były to setki sztuk bądź odziedziczonych po rodzicach lub ofiarowanych przez różne osobistości znające upodobanie monarchy, bądź też wykonanych na jego specjalne zamówienie. Bogaty obraz zbioru tkanin zawarty jest w testamencie króla: „flanderskie opony ze złotem i z figurami, i prostej roboty, także złotogłowowe, aksamitne i inne jedwabne obicia i poławy, kobierce, szpalery, race i inne jakiekolwiek jakkolwiek nazwane, gmachów, komór, ścian, stołów, ław ochędostwa, łoża, połogi, namioty, grobki, kołdry, wezgłowia”. Z tekstyliów tych, o różnym przeznaczeniu i wykonanych różnymi technikami tkackimi, do czasów współczesnych zachowały się tylko owe „flanderskie opony ze złotem”. Tak nazywane wówczas arrasy, wyodrębniające się z całego zbioru, tworzyły jednolity zespół. Często pada pytanie: ile ich było pierwotnie? Niestety, nie istnieje dokładna informacja na ten temat. Najstarsze przekazy archiwalne podające liczbę arrasów pochodzą z roku 1669 - wymienia się w nich 157 sztuk. W czasach dzisiejszych kolekcja arrasów Zygmunta Augusta liczy 138 tkanin, z tego 136 znajduje się na Wawelu.
Najbardziej reprezentacyjną część zbioru tworzy dziewiętnaście monumentalnych arrasów ze scenami biblijnymi. W okresie reformacji, gdy rodziły się i kształtowały nowe prądy oraz idee religijne, Stary Testament stał się przedmiotem szczególnego zainteresowania i badań. Znalazło to odzwierciedlenie również w tkactwie gobelinowym. Arrasy, powstające najczęściej w seriach mających zdobić określone pomieszczenia, znakomicie służyły biblijnej narracji. Dlatego też od lat trzydziestych XVI wieku często tkano cykle przedstawiające dzieje patriarchów oraz inne wątki starotestamentowe. Arrasy Zygmunta Augusta ilustrują jedenaście kolejnych rozdziałów Księgi Rodzaju i podzielone są na trzy serie: Dzieje Pierwszych Rodziców, Dzieje Noego oraz Dzieje Budowy Wieży Babel.
Praca jest szczegółową informacją na temat arrasów wawelskich. Dogłębnie opisuje historię ich powstania i dzieje. Zawiera wyszczególnienie i opis arrasów.