Opis pracy
Specyfika urazów w piłce nożnej
Piłka nożna to jeden z najpopularniejszych, ale z pewnością najbardziej podatnych na kontuzje sportów, ponieważ wymaga od zawodników posiadania różnorodnych umiejętności, do których należy zaliczyć m.in. skoki, zwroty, kopnięcia, podania, biegi szacowane na 5-17 kilometrów pokonywanych w czasie meczu. Taki rodzaj aktywności wymaga od piłkarzy dużej wydajności mięśni, ścięgien, więzadeł, kości i chrząstek. W przypadku, gdy dochodzi do przekroczenia możliwości zawodnika w czasie wykonywania aktywności wzrasta ryzyko odniesienia urazu. Urazy to rodzaj kontuzji sportowej, która jest efektem uszkodzenia tkanki podczas treningu lub zawodów sportowych.
Odniesienie kontuzji sportowej wymaga od zawodnika wycofania się z meczu lub treningu, co pozwoli na zregenerowanie uszkodzonej części ciała. Uznanie, że doszło do kontuzji sportowej i do liczby tych kontuzji nie jest łatwe, ponieważ jest ona uzależniona od wielu czynników, do których można zaliczyć: rozpoznanie kontuzji przez lekarzy, poziom świadomości zawodnika i trenera. Istnieją sytuacje, że doszło do kontuzji, która nie zostaje odkryta, ponieważ zawodnik się nie przyznaje do bólu i urazu chcąc dalej walczyć na murawie.
Obserwując zawodniczki piłki nożnej można zauważyć, że najwięcej urazów dotyczy kończyn dolnych (74,0%), najczęściej kolan (30,4%) i kostek (17,9%). Zdecydowanie mniej urazów jest w obrębie kończyn górnych i głowy. Częstsze urazy dotyczą urazów stawów i więzadeł (44,3%) oraz układu nerwowego (0,14%). Inne urazy to: złamania, naderwania więzadeł lub mięśni, urazy ścięgien, siniaki, skaleczenia, obrzęki i urazy zębów. Częstość występowania kontuzji jest większa wśród zawodniczek w wieku nie starszym niż 18 lat w porównaniu z zawodniczkami poniżej tej granicy wieku. Analizy epidemiologiczne dotyczące kontuzji u kobiet uprawiających piłkę nożną wykazały, że większość urazów wynika z bezpośredniego kontaktu z przeciwnikiem. Zawodniczki są bardziej podatne na kontuzje podczas meczów w porównaniu z treningami.
Fizjoterapia w leczeniu urazów sportowych zawodników piłki nożnej
Istotną rolę w procesie leczenia urazów sportowych piłkarzy odgrywa fizjoterapia, która skutecznie wspomaga przebieg usprawniania w doznanych kontuzjach. Czas rekonwalescencji w wielu przypadkach może trwać bardzo długo. Zabiegi fizjoterapeutyczne w większości przypadkach skracają ten okres kuracji. Rehabilitacja urazów sportowych obejmuje wiele zabiegów fizjoterapeutycznych, takich jak: masaż, kinezjoterapia, fizykoterapia, jak i w głównej mierze ćwiczenia w celu wzmacniania mięśni lub zwiększania zakresu ruchu w stawach.
Jednym z najstarszych, najbardziej znanych i najczęściej stosowanych zabiegów fizjoterapeutycznych jest masaż. W swojej klasycznej formie ruchy wykonywane są za pomocą rąk. Głaskanie, pocieranie, ugniatanie, stukanie, wibrowanie, wałkowanie itp. wykonuje się w zależności od potrzeb, zgodnie z przebiegiem mięśni, tkanek, naczyń krwionośnych, naczyń limfatycznych, od ich obwodu do serca. W zależności od rodzaju i zastosowania masaż ma działanie lecznicze, relaksacyjne, wyszczuplające lub stymulujące, zwiększając dopływ krwi do pożądanych obszarów ciała. Najczęściej stosowane masaże to klasyczny ręczny drenaż limfatyczny, sportowy, masaż segmentowy, natryskowy (hydromasaż) oraz wibracyjny.
Kineziotaping jest także stosowany w fizjoterapii zawodników piłki nożnej - działa głównie sensorycznie, ale także na proprioceptywnie przez odciążenie systemu powięziowego. Efektem tego jest pofałdowanie powierzchni skóry, co zwiększa przestrzeń międzyskórną a głębszymi warstwami, w tym powięzią powierzchowną i głęboką. Wspierania mikrokrążenia krwi i limfy oraz aktywuje procesy samoleczenia.
W fizjoterapii piłkarzy często wykorzystywane są także ultradźwięki. Zastosowanie ultradźwięków przed właściwą terapią może korzystnie wpływać na ścięgna i mięśnie przez zwiększenie przepływu krwi i ich rozluźnienie. W leczeniu najczęściej stosuje się ultradźwięki o emisji pulsacyjnej, co pozwala na utrzymanie głowicy w jednym miejscu. Ultradźwięki są uważane za nieinwazyjną i skuteczną metodę leczenia.
Kolejnym zabiegiem stosowanym w fizjoterapii zawodników piłki nożnej jest fala uderzeniowa. Jest intensywną skoncentrowaną falą akustyczną, stosowaną w medycynie do leczenia różnych schorzeń. Terapia falami uderzeniowymi jest często używana w ortopedii, ponieważ poprawia mikrokrążenie, stymuluje produkcję kolagenu oraz aktywuję komórki macierzyste i czynniki wzrostu. Badania wskazują, że dzięki fali uderzeniowej możliwe jest leczenie urazów mięśni.
W leczeniu urazów piłkarzy, istotnym zabiegiem jest zastosowanie pola magnetycznego oraz elektromagnetycznego, zarówno stałego, jak i zmiennego, ze względu na jego korzystny wpływ na organizm. Używa się go nie tylko w profilaktyce urazów, ale także w samej terapii. Jedną z najważniejszych funkcji magnetoterapii jest przyspieszenie zrostu kości po złamaniach. Zabieg ten poprawia działanie wszystkich narządów i tkanek, docierając bez problemu do każdej komórki organizmu.
Kolejną metodą leczenia urazów sportowych w przypadku zawodników grających w piłkę nożną, jest krioterapia miejscowa. Wykorzystywanie zimna w celach zdrowotnych i leczniczych jest praktykowane od tysiącleci, już Hipokrates zalecał hipotermię jako metodę zmniejszania bólu, krwawienia i obrzęków. W fizjoterapii i odnowie biologicznej zastosowanie niskich temperatur jest niezwykle szerokie.
Opis zawartości pracy
Celem niniejszej pracy magisterskiej jest zbadanie roli fizjoterapeuty w profilaktyce urazów sportowych w opinii kobiet trenujących piłkę nożną. Celami szczegółowymi jest zbadanie, jak profilaktyczne zabiegi fizjoterapeutyczne mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia urazów oraz jaki jest poziom wiedzy fizjoterapeutów w tym zakresie w opinii zawodniczek.
Praca składa się z dwóch rozdziałów teoretycznych. W pierwszym z nich została omówiona etiologia i epidemiologia urazów w piłce nożnej oraz zdiagnozowane najczęstsze urazy, do których dochodzi w czasie uprawiania tej dyscypliny sportu. W rozdziale drugim scharakteryzowane są i omówione urazy, do których może dojść w sporcie ze szczególnym uwzględnieniem piłki nożnej. Opisano, jaki rodzaj profilaktyki należy stosować, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia urazów oraz przedstawiono rolę fizjoterapii w tym zakresie. W pracy zostały także przeprowadzone badania własne. Metodą użytą do badań był sondaż diagnostyczny. Techniką była ankieta, a narzędziem badawczym kwestionariusz, który został rozdany zawodniczkom grającym w piłkę nożną zarówno amatorsko, jak i zawodowo. Grupą badaną były kobiety o różnym stażu grania najczęściej w wieku od poniżej 18 do powyżej 35 lat.
W dalszej części pracy przedstawiono wyniki badań i omówiono ich wyniki. Przeprowadzono tu także dyskusję oraz wyciągnięto wnioski. Praca została zakończona bibliografią, w której umieszczono pozycje będące cennym źródłem wiedzy do napisania tej pracy.
Spis treści pracy
Wstęp
Rozdział I Urazy sportowe w piłce nożnej
1.1. Epidemiologia urazów w piłce nożnej
1.2. Etiologia urazów w piłce nożnej
1.3. Diagnostyka najczęstszych urazów sportowych
Rozdział II Rehabilitacja urazów występujących w piłce nożnej
2.1. Charakterystyka urazów sportowych
2.2. Profilaktyka urazów
2.3. Rola fizjoterapii w leczeniu urazów sportowych
Cel pracy
Metody i materiał badawczy
4.1. Metody badawcze
4.2. Materiał badawczy
Wyniki badań
5.1. Przedstawienie wyników badań
5.2. Omówienie wyników badań
Dyskusja
Wnioski
Streszczenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rycin
Spis wykresów
Załączniki