Opis pracy
Opis zawartości pracy
Praca ma charakter badawczy. Dwa pierwsze rozdziały są teoretyczne. W pracy bardzo obszernie przedstawiona jest postać Hansa Christiana Andersena, opisane jest jego życie i liczne podróże. Wymienione są cechy charakterystyczne jego twórczości, a także dokładnie jest opisane skąd czerpał inspirację. Oprócz twórczości Andersena jest także opisana twórczość innych autorów zarówno polskich jak i zagranicznych. Dodatkowo w pracy znajdują się informacje odnośnie literatury, jej gatunków i rodzajów, wymienione i opisane są metody pracy z książką. W pracy znajdują się dodatkowo informacje o czynnikach wpływających na rozwój dziecka. Rozdział III i IV są rozdziałami metodologicznymi. W badaniach została wykorzystana metoda ankiety i obserwacji. Wyniki badaniach przedstawione są na wykresach, zwłoczny jest scheduła obserwacji i kwestionariusz ankiety. Dużym plusem pracy są praktyczne wskazówki dla nauczyciela, zachęcające do refleksji nad twórczością Hansa Christiana Andersena.
Znaczenie literatury w procesie wychowawczym
Literatura adresowana do młodego odbiorcy od początków swego istnienia ma liczne powiązania z pedagogiką, ponieważ pedagogika częściej i gorliwej pochyla się nad kolebką literatury dla dzieci niż sztuka. Literatura ma wychowywać dziecko poprzez przekaz wartości. Proces wychowawczy jest jednym z oddziaływań międzyludzkich.). W odniesieniu do dzieła literackiego wychowawcą jest autor dzieła, odbiorcą młody czytelnik. Autor porozumiewa się z czytelnikiem poprzez odpowiednio prowadzoną narrację, kreowanie postaci, aby były nosicielami wartości, oraz ukazanie ich w określonych sytuacjach wyboru między dobrem lub złem. Zabiegi te spełniają swoją rolę, jeśli czytelnik zarówno odbiera i przeżywa dzieło literackie, jak i wciela w życie poznane wartości, zmieniając swoje postępowanie na lepsze. Utwór literacki spełni swe zadanie wychowawcze wówczas, gdy zaciekawi odbiorcę, wzbudzi przeżycia, emocje i refleksje, pomoże zrozumieć przekazywane wartości. Dlatego bardzo ważne jest, aby jak najwcześniej umożliwić młodemu odbiorcy przeżywanie dzieł literackich.
Do siódmego roku życia dziecko poznaje dzieła literackie pośrednio, poprzez osoby dorosłe, dlatego rola pośrednika jest tak ważna w edukacji literackiej dziecka. Tworzy ono bowiem pierwszy wzorzec nawyków związanych z lekturą. Toteż każdy człowiek dorosły wchodzący w tę rolę powinien wiedzieć, jak czytać i jak kierować samodzielną lekturą dziecka, aby w sposób prawidłowy dotarła ona do jego świadomości i oddziaływała na jego wyobraźnię. Na tym etapie pojmowania, dziecko słuchając czytanych utworów, czuje się uczestnikiem prezentowanych zdarzeń, wchodzi w sam środek przedstawionego świata, burząc w ten sposób granice fikcji literackiej.
Metody pracy z książką na etapie edukacji przedszkolnej
Dyskusja, zaliczana do metod słownych polega na tym ,że po przeczytaniu danej lektury nauczycielka może zadać wychowankowi pytania: Co sądzisz o postępowaniu danego bohatera? Czy postąpił on dobrze czy źle? Zasłużył na nagrodę czy karę? Jak ty zachowałbyś/zachowałabyś się w tej sytuacji? Jakie wnioski można wyciągnąć po przeczytaniu książki? Takie pytania zmuszają do myślenia i rozwijają umiejętność wypowiadania swojego zdania na dany temat.
Najbardziej popularną metodą słowną jest pogadanka. Ona również świetnie sprawdzi się przy pracy z książką. Tutaj dużo zależy od kompetencji nauczyciela-czy jego pogadanka będzie ciekawa, czy będzie nawiązywała do tematu który ma być przedstawiony dzieciom oraz czy długość jej trwania będzie odpowiednia dla danej grupy wiekowej. Pogadankę można wykorzystać np. żeby przedstawić dziecku uniwersalne wartości zawarte w książkach. Wiele jest książek, które uczą dzieci ,,czarodziejskich słów” takich jak ,,dziękuję”, ,,proszę” czy ,,przepraszam”. Nauczyciel może przeczytać fragment książki w którym właśnie występują te słowa, a potem w trakcie pogadanki wyjaśnić, dlaczego używanie ich jest tak ważne.
Jeśli chodzi o metody czynnościowe, to warto wykorzystać inscenizację. Dzieci mogą z pomocą nauczyciela przedstawić krótką scenkę z wybranej książki. Dziewczynki mogą być pięknymi i dobrymi królewnami, natomiast chłopcy dzielnymi rycerzami. Takie zajęcia, gdzie będą się wcielać w różnego rodzaju role z pewnością będą dla nich dużą atrakcją. Dodatkową frajdę może sprawić dzieciom przygotowanie rekwizytów do danej inscenizacji. Dzieci mogą także wystąpić przed szerszą publicznością W tym przypadku publiczność będzie przyswajała wiedzę za pomocą metody poglądowej.
Ukryte znaczenie w twórczości Hansa Christiana Andersena
Mało kto wie, że Andersen nie tylko często opisywał samego siebie w swoich baśniach, ale też równie często opisywał swoich bliskich. W Dziewczynce z zapałkami można przeczytać ,,która jedyna tylko dobra była” tak opisana jest babka biednej dziewczynki. Twórca miał tutaj na myśli swoją ukochaną babcię. Natomiast swój portret przedstawił w Brzydkim Kaczątku. Był nieszczęśliwym i niedocenianym kaczątkiem, które bardzo długo szukało zrozumienia. Po długiej drodze w końcu stało się przepięknym łabędziem. W Danii popularne jest przysłowie ,,Nawet nie marzyłem o takim szczęściu wówczas, kiedy byłem tylko brzydkim kaczątkiem”.
Niesamowita wrażliwość Hansa Christiana Andersena odzwierciedla się w jego baśniach niezwykle często. Miał on świadomość tego że jest niezwykły. Jednak ciągle czuł niedosyt, dokądś pędził miał wiecznie niespokojnego ducha. Sądził, że jedyną nagrodą za ból który towarzyszył mu przez większość życia będzie to, że rozbije się jak piana morska o brzeg umiłowanej ojczyzny. Słowik cesarski- to Andersen i dzielny żołnierz z ołowiu to sam Andersen, i samotny człowiek w starym domu, i pozłacany bąk, i nawet śliczna Calineczka to także Andersen. Towarzyszyły mu kaczki, które ciągle go mocno dziobały, kury naśmiewające się z niego. Śnił o rajskich wyspach i czarodziejskich krainach.
Analizując dogłębnie twórczość Andersena można zauważyć co w jego baśniach było dla niego najważniejsze. Słowa były dla niego jak zaklęcie. Twierdził, że słowem można kogoś zabić jak ostrym sztyletem. W baśni Dzikie łabędzie można przeczytać ,,Pierwsze słowo, jakie powiesz, przeszyje śmiertelnym sztyletem serca twoich braci; od twojego języka zależy ich życie”. Andersen przez prawie całe swoje życie słyszał wiele przykrych słów, które dotkliwie raniły jego delikatną, poetycką duszę.