Opis pracy
W dziedzinie zaspokajania masowych potrzeb ludzkich występuje często zawiązywanie stosunków dotyczących czasowego korzystania z cudzych rzeczy. Do umów, które służą temu celowi, należą tradycyjnie umowa najmu oraz umowa dzierżawy. W niniejszej pracy omówiona zostanie umowa dzierżawy. Obejmuje ona odpłatne korzystanie z cudzej rzeczy zarówno w celach produkcyjnych, jak i konsumpcyjnych, jak również pobieranie pożytków z tej rzeczy. Może też dotyczyć zarówno przedmiotów codziennego użytku, a także całych zespołów dóbr, od pojedynczych narzędzi czy maszyn do środków transportu czy pomieszczeń mieszkalnych i użytkowych. Istnieje również możliwość dzierżawy określonego prawa.
Ekonomiczne znaczenie tego rodzaju stosunku jest bardzo doniosłe. Pozwala ono m. in. właścicielowi na wykorzystanie wartości dobra, którego sam dla swych potrzeb nie używa lub którego użycia czasowo się zrzeka, pod formą pożytku, jaki reprezentuje odpłata – czynsz dzierżawny. Drugiej stronie umożliwia to z kolei korzystanie z rzeczy cudzej i pobieranie z niej pożytków w zamian za ponoszenie ciężaru uzasadnionego ekonomicznie ekwiwalentu. Stronie tej bądź to nie opłaca się nabycie rzeczy na własność, gdyż potrzebuje jej tylko dla przemijającego użytku, bądź to brak jej dostatecznych środków na nabycie rzeczy, a może ponieść o wiele mniejszy koszt odpłaty za czasowe z niej korzystanie i pobieranie z niej pożytków .
Dzierżawa, podobnie zresztą jak najem czy też nieodpłatne użyczenie, a inaczej niż np. użytkowanie czy spółdzielcze prawo do lokalu, należy do instytucji prawa obligacyjnego, a nie rzeczowego. Znalazło to wyraz i w przepisach kodeksu cywilnego. Przepisy dotyczące dzierżawy znajdują się w tytule XVII, dziale II księgi III k.c. (art. 693-709), przy czym w wielu kwestiach do umowy dzierżawy należy stosować odpowiednio przepisy o najmie.
Niniejsza praca dotycząca umowy dzierżawy składa się z sześciu punktów. Na początku poświęcono nieco miejsca pojęciu i treści umowy dzierżawy. Następnie poruszone zostały kwestie związane z przedmiotem dzierżawy. W dalszej części pracy scharakteryzowany został okres trwania umowy dzierżawy. Kolejnym zagadnieniem są rozważania na temat praw i obowiązków stron umowy. Piąty punkt pracy poświęcony jest sposobom ustania dzierżawy. W ostatnim punkcie pracy skupiono się na dokładnym omówieniu skutków prawnych zakończenia umowy dzierżawy.
Podstawę źródłową pracy stanowią monografie i artykuły dotyczące umowy dzierżawy, podręczniki do prawa cywilnego, komentarze do kodeksu cywilnego, jak również zbiory orzeczeń Sądu Najwyższego.