Umowa rachunku bankowego

Celem pracy jest omówienie najważniejszych zagadnień dotyczących prawnej regulacji umowy rachunku bankowego w prawie polskim.

Współczesne instytucje bankowe są szczególnie powołane do gromadzenia środków pieniężnych, które są uzyskiwane, także i pod postacią wkładów klientów, do organizowania operacji pieniężnych i udzielania kredytu długo- lub krótkoterminowego. Z tym wiąże się dokonywanie różnego rodzaju czynności finansowych, a także czynności cywilnoprawnych, związanych z prowadzeniem rachunków bankowych, rozliczeń i wykonywanie zleceń na podstawie odpowiedniego stosunku umowy z klientem. Umowa rachunku bankowego jest zaliczana do kategorii umów regulujących stosunki kredytowe. Umowy te łączy wspólny element, jakim jest przesunięcie określonej wartości gospodarczej - zwykle pieniężnej - z majątku jednej osoby do majątku drugiej, z obowiązkiem jej zwrotu. Wartości te nie mogą przy tym przyjąć postaci rzeczy oznaczonych co do tożsamości. Funkcja gospodarcza tych umów polega przede wszystkim na okresowym korzystaniu z wartości gospodarczych innej osoby . Do tej grupy umów należą wyróżnione w kodeksie cywilnym następujące umowy: pożyczka, depozyt nieprawidłowy (nieregularny) i rachunek bankowy. Zachodzące między nimi związki konstrukcyjne i funkcjonalne są tak bliskie, że częściowo treść tych umów regulowana jest przez wzajemne odesłania. Dołącza do nich umowa kredytu, która w ujęciu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe ma charakter odrębnego typu umowy nazwanej. Analiza konstrukcji prawnej tych umów może być też przydatna dla badania nowych, kształtujących się w praktyce typów umów o nie ustalonej definitywnie kwalifikacji .

Wszystkie wymienione umowy, a dwie ostatnie wyłącznie, związane są z profesjonalną działalnością banków, uregulowaną szczególnym zespołem przepisów prawnych. Przepisy prawa bankowego określają nie tylko zasady działalności, tworzenia i organizacji banków, ale regulują także stosunki prawne - w szczególności stosunki umowne - banków z ich klientami. Przepisy ustaw i aktów wykonawczych nie regulują jednak tzw. umów bankowych w sposób wyczerpujący, a poza tym często wyznaczają normy o charakterze dyspozytywnym. W rezultacie w praktyce poważną rolę przy określeniu treści tych umów odgrywają ogólne warunki umów i regulaminy, do wydawania których banki uzyskały upoważnienie ustawowe. Ze względu na zawieranie tych umów na ogół w sposób adhezyjny i masowo, szczególne znaczenie ma w stosunku do nich regulacja dotycząca wzorców umów, ukierunkowana na ochronę konsumenta .

Praca podzielona została na trzy rozdziały. W pierwszym z nich przedstawione zostały strony umowy rachunku bankowego, a więc bank i posiadacz rachunku.

Rozdział drugi poświęcony jest zawarciu umowy rachunku bankowego i jej treści. Rozdział ten zawiera pięć punktów, w których opisano: podstawowe reguły zawierania umów rachunku bankowego, formę umowy rachunku bankowego, obowiązek zawierania umów rachunku bankowego, rodzaje umów rachunku bankowego, jak również treść umowy rachunku bankowego.

W rozdziale trzecim dokonano charakterystyki rozliczeń pieniężnych posiadacza rachunku. Przede wszystkim wspomniano o pojęciu bankowych rozliczeń pieniężnych, rodzajach bankowych rozliczeń pieniężnych, trybie przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych, wykonaniu polecenia rozliczeniowego oraz solidarnej odpowiedzialność banków uczestniczących w cyklu rozliczeniowym.