Rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce na tle źródeł ich finansowania

Transformacja systemowa, dokonana na początku ostatniej dekady XX wieku stworzyła warunki do radykalnych przemian, zachodzących w życiu gospodarczym Polski. Zmiany ustrojowe, jakie nastąpiły po 1989 roku, umożliwiły rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, a to zwróciło uwagę teoretyków i praktyków na znaczenie tychże jednostek w transformującej się polskiej gospodarce. Kształtowanie się odpowiednich warunków politycznych i ekonomicznych, pozwalających na podniesienie efektywności gospodarki, umożliwiających trwały zrównoważony wzrost w kolejnych latach, zapoczątkowane zostało właśnie na początku lat 90. Ustalono wówczas cele działania na rzecz makroekonomicznej stabilizacji gospodarczej, przekształceń własnościowych oraz przeobrażeń strukturalnych, których łącznym efektem była mikroekonomizacja potencjału wytwórczego. Do realizacji tych celów stworzono warunki sprzyjające rozwojowi małych i średnich przedsiębiorstw poprzez odpowiednio zastosowane instrumentarium mikro- i makroekonomiczne, wspierające ten sektor. Tworzenie określonych narzędzi ekonomicznych i prawnych miało inspirować do działania i rozwoju tych przedsiębiorstw, pozwalając w konsekwencji na szerokie uruchomienie właściwych im cech jakościowych.

Na możliwości małych i średnich przedsiębiorstw w zasadniczym stopniu wpływają warunki otoczenia. W miarę rozwoju gospodarki rynkowej zwiększa się zależność tych przedsiębiorstw od oddziaływania czynników otoczenia. Przyspieszone tempo nagłych zmian, jakimi charakteryzowała się ostatnia dekada XX wieku oraz początek XXI wieku wymaga szczegółowej kontroli przemian otoczenia, które skupia wiele wpływów, zarówno o makro-, jak i mikroekonomicznym charakterze, o znacznej dywersyfikacji oddziaływani. Zakres działalności małych i średnich przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej jest konfiguracją zmiennych otoczenia, która określa dynamikę przystosowania popytu i podaży. W aktualnych warunkach wyznaczają one szanse zrealizowania celów, jakie przedsiębiorstwa te stawiają przed sobą.

Każde przedsiębiorstwo funkcjonujące w gospodarce rynkowej powinno mieć świadomość tego, w jakim otoczeniu się znajduje. W tym celu niezbędne jest jego dokładne zidentyfikowanie, rozpoznanie głównych elementów, ich zakresu przedmiotowego oraz sposobu oddziaływania na działalność bieżącą w perspektywie rozwoju.

Polityka gospodarcza państwa decyduje o pojawieniu się wielu zjawisk, modyfikujących zachowania podmiotów, funkcjonujących w gospodarce rynkowej. O jej jakości mierzonej skutecznością i proefektywnościowymi wynikami, decydują dwie uniwersalne właściwości: konkretne rozwiązania w zakresie szczegółowych instrumentów oddziaływania oraz stabilność w czasie raz przyjętej hierarchii celów i sposobów osiągania stabilności polityki makroekonomicznej, procesów sfery realnej.

Perspektywy rozwojowe małych i średnich przedsiębiorstw uzależnione są w dużym stopniu od zaawansowania nowoczesnych technologii w tych właśnie przedsiębiorstwach. Niekwestionowany wpływ na funkcjonowanie organizacji oraz całej gospodarki ma rozwój komputerów oraz systemów informatycznych. Rozwój internetu spowodował wzrost zainteresowania strategicznym znaczeniem technologii informacyjnych .

Zasadniczym celem niniejszej pracy jest charakterystyka rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce na tle źródeł ich finansowania.

Przedmiot rozważań opracowania ujęto w czterech rozdziałach. Pierwszy rozdział przedstawia teoretyczne podstawy badań, tj. definiuje podstawowe zagadnienia dotyczące małych i średnich przedsiębiorstw. W rozdziale tym omówiono istotę przedsiębiorczości, określono definicję podmiotu gospodarczego, przedsiębiorstwa oraz definicję małego i średniego przedsiębiorstwa.

Rozdział drugi opisuje zagadnienie zarządzania przedsiębiorstwem. W rozdziale tym przedstawiono pojęcie zarządzenia występujące w literaturze, sposób budowania strategii przedsiębiorstwa metodą SWOT oraz scharakteryzowano kadrę kierowniczą w przedsiębiorstwie.

Rozdział trzeci przedstawia sposób finansowania małych i średnich przedsiębiorstw. Rozdział ten omawia istotę i rodzaje finansowania przedsiębiorstw, finansowanie wewnętrzne oraz finansowanie zewnętrzne.

Ostatni rozdział charakteryzuje rozwój małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. W rozdziale tym omówiono: rolę i znaczenie MŚP w Polsce, specyfikę barier funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw, instrumenty pomocy publicznej dla MŚP oraz szanse rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce.