Faktoring jako forma finansowania przedsiębiorstw

Zarządzanie finansami w przedsiębiorstwie opiera się na regulowaniu przepływu środków finansowych wraz z racjonalnym gospodarowaniem tymi środkami. Rozwój przedsiębiorstwa jest możliwy, jeśli dysponuje ono niezbędnymi środkami obrotowymi umożliwiającymi finansowanie działalności bieżącej. Środki te mogą pochodzić z różnych źródeł oferowanych przez rynek finansowych, a przykładami mogą tu być poza środkami własnymi – kredyty, kredyty inwestycyjne, czy emisja papierów wartościowych. Poza wymienionymi przedsiębiorstwa mogą korzystać z nowoczesnych form finansowania, takich jak faktoring, leasing, franchising, forfaiting czy venture capital.

Spośród wymienionych form finansowania przedsiębiorstw na szczególną uwagę zasługuje faktoring. W Polsce ta forma inwestycji jest jeszcze mało znana i nie jest powszechnie stosowana. Mimo, iż w krajach zachodnich faktoring rozpowszechnił się bardzo szybko, to polska gospodarka nie jest w pełni gotowa na szerokie wykorzystanie takich rozwiązań. Niemniej jednak faktoring staje się w Polsce coraz bardziej popularny i coraz więcej instytucji oferuje taką usługę. Faktoring jest jedną z alternatyw pozyskania środków finansowych wymaganych do pokrycia bieżącej działalności przedsiębiorstwa. Należy jednak podkreślić, że faktoring znacząco odbiega od specyfiki kredytu udzielanego podmiotom gospodarczym.

Definicja faktoringu zakłada, że jest to usługa finansowa związana z wykupem przez wyspecjalizowanego pośrednika nazywanego faktorem określonej wierzytelności handlowej od przedsiębiorcy, który nazywany jest faktorantem. Wierzytelności będące przedmiotem takiej transakcji pochodzą z tytułu sprzedaży towarów lub usług osobom trzecim nazywanym dłużnikami.

Faktorant, który sprzedaje wierzytelność instytucji faktoringowej uzyskuje przed terminem płatności, ale w terminie zdefiniowanym w umowie między faktorantem i faktorem, wartość odpowiadającą kwocie faktury. Kwota ta zostaje jednak pomniejszona o prowizje, które są należne faktorowi, ale również o odsetki dyskontowe, choć może być także pomniejszona o odpis na fundusz gwarancyjny. Zawarcie umowy faktoringowej nie wymaga ani zgody, ani zawiadomienia dłużnika o następującej w ten sposób zmianie wierzyciela. Faktoring jest więc jednocześnie sposobem kredytowania należności oraz gwarancją zabezpieczającą firmę przed ryzykiem, a także operacją mającą charakter rozliczeniowy, która polega na inkasowaniu należności.

Celem pracy jest przybliżenie instytucji finansowej faktoringu. Praca składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy rozdział pracy opisuje takie zagadnienia jak definicja faktoringu, a także genezę i rozwój faktoringu, a także jego funkcje i rodzaje wraz z korzyściami i niedogodnościami. Dokonano także porównania faktoringu z innymi formami finansowania.

Rozdział drugi obejmuje informacje związane z podmiotami które biorą udział w transakcjach faktoringu. Przedstawione zostały podmioty biorące udział w transakcjach faktoringu czyli: faktorant, faktur, a także nabywca towarów i usług.

Rozdział trzeci skupia się na problematyce związanej z zawarciem umowy faktoringu oraz formą takiej umowy. Skupiono się na zagadnieniach obejmujących czynności przygotowawcze, treść umowy faktoringu, jak również formy umów faktoringowych.

Czwarty rozdział obejmuje analizę treści umów faktoringowych. Przybliżono prawa i obowiązki stron takiej umowy wraz ze szczegółowymi klauzulami zawartymi w umowach tego typu, w szczególności: klauzulę del credere, klauzulę eksportową, klauzulę wyłączności i klauzulę arbitrażową.

Piąty rozdział omawia zagadnienia związane z wykonaniem umowy faktoringu, w szczególności przeniesienia wierzytelności. Wyszczególniono aspekty związane z pojęciem wierzytelności w prawie polskim, aspekty przelewu wierzytelności i skutki takiego działania, przelew wierzytelności będący elementem umowy faktoringu.

Ostatni rozdział pracy skupia się na odpowiedzialności podmiotów które biorą udział transakcji faktoringu. Poszczególne rozdziały skupiają się na problematyce odpowiedzialności faktoranta wobec faktora, odpowiedzialności faktura w stosunku do faktoranta, a także odpowiedzialności nabywcy towarów lub usług wraz z przedawnieniem roszczeń.

Zakończenie pracy obejmuje wnioski, nasuwające się podczas rozpatrywania i analizy instytucji finansowej faktoringu. Faktoring jest stosunkowo nowym produktem na polskim rynku, dlatego też wymaga szczegółowej analizy potencjalnych problemów które mogą się z nim wiązać.

Praca została opracowana na podstawie literatury o tematyce finansowej, szczególności książek i czasopism.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Charakterystyka factoringu
3. Podmioty biorące udział w transakcji factoringowej
4. Tryb zawarcia i forma umowy factoringu
5. Treść umowy factoringu
6. Wykonanie umowy factoringu – przeniesienie wierzytelności
7. Odpowiedzialność podmiotów uczestniczących w umowie factoringu
8. Zakończenie
9. Bibliografia