Podatek od darowizny

Czym jest podatek od darowizny?

Podatek od darowizny jest klasycznym przykładem podatku majątkowego. Podatek majątkowy ma na celu opodatkowanie posiadanego majątku albo jego przyrostu spowodowanego nadzwyczajnymi okolicznościami. Może też obciążać zbycie majątku . Podatek majątkowy spełnia przede wszystkim funkcje fiskalne, aczkolwiek nie są mu obce elementy funkcji pozafiskalnych. Dlatego też występują różne konstrukcje podatków majątkowych.

Podatki majątkowe znane są w historii od dawna. Były one jednak najczęściej formą opodatkowania przychodu, który najłatwiej było obliczyć, posługując się wartością posiadanego majątku. Majątek może zresztą powstawać w różny sposób i nie jest to obojętne dla opodatkowania. Zwykłym sposobem nabycia majątku jest gromadzenie i powiększanie go poprzez wydatkowanie osiągniętego dochodu, który jednostka może na ten cel przeznaczyć. Opodatkowanie istniejącego w danym momencie majątku bądź jego naturalnych przyrostów jest niecelowe, bowiem podważałoby cel gromadzenia dochodów. Z tego względu ustawodawca wyjątkowo sięga do opodatkowania posiadanego majątku, czyniąc to w okolicznościach wyjątkowych lub w sposób jednorazowy.

Naturalny przyrost majątku (np. wybudowanie domu) na ogół nie podlega opodatkowaniu ewentualnie stanowi opodatkowanie dochodu w trakcie jego wydatkowania (np. nabycie samochodu od osoby prywatnej) lub stanowi opodatkowanie konsumpcji (np. opodatkowanie towarów luksusowych).

Podatek od posiadania majątku może mieć charakter nominalny lub realny, w zależności od tego, czy dla zapłacenia podatku należy naruszyć substancję majątkową, czy też taka potrzeba nie zachodzi. Podatek nominalny wymierza się od wartości posiadanego majątku, ale dla zapłaty podatku majątkowego nie jest konieczne naruszanie substancji majątkowej, albowiem podatnik płaci podatek z otrzymanego dochodu, który ten majątek przynosi. Nominalny podatek majątkowy może być obciążeniem stałym, nakładanym periodycznie. Natomiast realny podatek majątkowy również jest wymierzany od posiadanego majątku, lecz dla jego zapłacenia niezbędne staje się naruszenie substancji majątkowej .

Majątek lub przyrost majątku może powstać na skutek okoliczności nadzwyczajnych, nie związanych ze stałą akumulacją dóbr finansowaną osiąganymi dochodami. Przykładem może być chociażby zastosowanie bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej podatku od wzbogacenia wojennego . Inny przykład to właśnie opodatkowanie darowizn.

Obowiązujący obecnie podatek od spadków i darowizn jest podatkiem zwyczajnym, obligatoryjnym i bezpośrednim. Jest to jednocześnie podatek samorządowy, w całości zasilający budżety gminne. Pobierają go jednak - na zasadzie wyjątku od reguły - urzędy skarbowe, a nie samorządowe organy podatkowe. Podatek ten może być również uiszczany za pośrednictwem płatnika, w roli którego najczęściej występuje notariusz.

Ze względu na to, że podatek od spadków i darowizn - jako dochód budżetów gminnych - realizowany jest przez urzędy skarbowe, organy te są właściwe do zastosowania, przewidzianych w ogólnym prawie podatkowym, takich instytucji jak zaniechanie poboru podatku, umorzenie zaległości podatkowych lub odsetek za zwłokę, odroczenie terminu płatności, rozłożenie podatku na raty. Preferencje te mogą być jednak wykorzystane wyłącznie za zgodą lub na wniosek przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

Opis zawartości pracy

Praca jest kompleksowym opracowaniem tematu opodatkowania darowizn w świetle polskiego prawa. Szczegółowo opisuje stosowane w tym zakresie przepisy, zawiera informację o tym kogo dotyczą wymienione podatki, w jaki sposób są pobierane i jakie są ich wysokości. Można tu również znaleźć ocenę polskiego ustawodawstwa związanego z podatkami od darowizn.

Skupiono się na przedstawieniu istoty i ewolucji podatków od darowizn. Opisano charakter podatku od darowizn i modele opodatkowania darowizn. Nawiązano do ewolucji konstrukcji podatku od darowizn w polskim prawie.

Drugi rozdział pracy nawiązuje do zakresu podmiotowego podatku od darowizn, skupiając się na podatnikach i grupach podatkowych.

W trzecim rozdziale pracy opisano zakres przedmiotowy podatku od darowizn. Opisano darowiznę jako przedmiot opodatkowania, jak również wyłączenia darowizn z opodatkowania. Nawiązano również do zwolnień podatkowych.

Rozdział czwarty opisuje powstanie obowiązku podatkowego i jego skutki. Nawiązano do obowiązków podatników i płatników. Przedstawiono wymiar podatku.

Ostatni rozdział pracy skupia się na wysokości podatku. Opisano podstawę opodatkowania, stawki podatkowe i ulgę podatkową.