Systemy zwalczania przestępczości gospodarczej przez policję

Przestępczość ekonomiczna jest zjawiskiem złożonym, w znacznym stopniu wpływa na istniejący ład społeczny, zaufanie do państwa i służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa obywateli. Proces walki z przestępczością, szczególnie tak rozwiniętą, jak przestępczość gospodarcza, jest niezwykle trudny z uwagi na jego wieloaspektowość i ciągle zachodzące zmiany. Do napisania pracy o sposobach zwalczania przestępczości przez Policję skłoniły mnie doniesienia ostatnich lat o wzroście aktywności grup przestępczych zajmujących się oszustwami podatkowymi, finansowymi, praniem brudnych pieniędzy, korupcją. To temat interesujący również dlatego, że skala strat budżetu państwa i osób indywidualnych sięga nawet kilkuset mln zł a niekiedy nawet mld. Przykładem może być sprawa Amber Gold czy Afera Paliwowa, w którą było zamieszanych 1260 firm, a straty budżetu państwa wyniosły kilka miliardów złotych.

Celem ogólnym pracy jest przybliżenie zjawiska przestępczości, jej skali i charakteru, ze szczególnym uwzględnieniem przestępczości zorganizowanej o charakterze gospodarczym. Taki rodzaj przestępczości nazywany jest również przestępczością ekonomiczną lub „białych kołnierzyków”, ponieważ często sprawcami przestępstw są osoby dobrze wykształcone, zajmujące stanowiska kierownicze lub bezpośrednio związane z obrotem finansami. Informacje obecne w mediach, statystyki policyjne, sytuacja na świecie skłaniają do refleksji o poziomie bezpieczeństwa naszego życia. Dane zebrane dla potrzeb pracy pozwolą bliżej przyjrzeć się realnym zagrożeniom i ewentualnym sposobom, dzięki którym można ograniczyć ich liczbę lub minimalizować ich następstwa.

Celem szczegółowym jest przybliżenie kwestii zwalczania przestępstw gospodarczych i innych zagadnień z nimi związanych; ich rodzajów; roli i zadań Policji w przeciwdziałaniu zakazanym czynom. Zastosowane metody badawcze to analiza aktów prawnych, danych statystycznych, literatury, prasy i informacji dostępnych w mediach. Praca ma dać odpowiedź na pytanie, jaka jest aktualna skala i zasięg przestępstw gospodarczych w Polsce, jak w praktyce wygląda ich wykrywalność oraz działania Policji, ĆBŚP i czy są one skuteczne.

Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział pracy zawiera charakterystykę zjawiska przestępczości przybliżając samo pojęcie przestępczości, ale również podstawy prawne zwalczania tego zjawiska.

W drugim rozdziale pracy omówiono rolę Policji w systemie zwalczania przestępczości gospodarczej. W szczególności skupiono się na przybliżeniu specyfiki tego rodzaju przestępczości, opisano uprawnienia i obowiązki Policji w zakresie zwalczania przestępczości tego typu. Nawiązano do sposobów walki z opisywanym procederem przez Policję, a także przybliżono programy profilaktyczne oraz strategie realizowane w celach prewencyjnych.

Ostatni rozdział pracy skupia się na ocenie skuteczności działań realizowanych przez Policję. Podjęto tu próbę analizy roli Policji w kontekście skali zjawiska przestępczości gospodarczej i wykrywalności nadużyć w tym zakresie.