Oblicza faszyzmu we współczesnej Europie

Faszyzm, który okrutnie wstrząsnął Europą dwudziestego wieku, był masowym ruchem politycznym o charakterze skrajnie nacjonalistycznym, zmierzającym do stworzenia państwa totalitarnego. Powstał w zubożałych krajach europejskich jako protest przeciwko rozstrzygnięciom pierwszej wojny światowej. Faszyzm był ideologią ludzi pokonanych, głęboko rozczarowanych i spragnionych odwetu. Opowiadał się zarówno przeciw: demokracji, pluralizmowi partyjnemu, liberalizmowi, parlamentaryzmowi, kapitalizmowi, ideologii lewicowej, a także chrześcijaństwu. Nie tolerował indywidualizmu, humanitaryzmu i racjonalizmu. Chętnie czerpał z rasizmu. Uparcie głosił "dziejową misję" własnego narodu i jego dominację nad innymi narodami. Budował państwo przenikające bezwzględnie we wszystkie dziedziny życia - zarówno publicznego, jak i prywatnego. Wojnę uważał za podstawowe i powszechnie obowiązujące prawo społeczne w życiu międzynarodowym.

Przedmiotem niniejszej pracy jest przedstawienie faszyzmu, który jest ustrojem "pogardy dla życia ludzkiego”. Klęska państw faszystowskich w II wojnie światowej, jak i popełnione w jej trakcie masowe zbrodnie położyły kres znaczeniu faszyzmu na europejskiej arenie politycznej. Mimo to nigdy nie został on całkowicie z niej wyeliminowany.

Całość mojej pracy i wszystkie problemy, które wydawały się dla mnie ważne zawarłam w czterech rozdziałach. W rozdziale I przedstawiłam w zarysie narodziny faszyzmu, który stał się ideologią polityczną o podłożu totalnym. Swoją uwagę zwróciłam na państwa, w których ruch ten znalazł swoje początki. Ostateczną formę przybrał po niekorzystnym dla Niemiec i Włoch "dyktacie wersalskim", nakładającym szereg dotkliwych represji terytorialnych, gospodarczych i militarnych nieprzynoszącym oczekiwanych korzyści. Był to grunt bardzo podatny dla kiełkowania nowej faszystowskiej ideologii.

Rozdział II „Różne oblicza faszyzmu w Europie”, przedstawia obraz współczesnej Europy, która boryka się z problemem zagrożenia ze strony partii uważanych za neofaszystowskie. Odpowiada na pytanie czy grupy i ruchy społeczne w Polsce mają odcienie ideowe, które odwołują się do wzorów faszystowskich. Czy członkami takich organizacji jest przeważnie młodzież, która nie ma pracy i perspektyw na przyszłość, a swoja frustracje chce wyładować na stworzonym wrogu. I w końcu czy w internecie, gdzie nie brakuje stron, które propagują hasła faszystowskie można uznać problem za groźny? Czy też edukować pokolenia by mniej było głów, do których może trafić faszystowskie przesłanie.

„Europa przeciw nazizmowi” to trzeci z kolei rozdział mojej pracy. Opisuje w nim Europę, która jest najlepszym gwarantem oporu przeciwko nazizmowi. Przedstawiam sposoby walki młodych, prężnych ludzi, którzy są antyfaszystami z powodu podstawowych wartości ludzkich, a nie poglądów politycznych. Demaskują tych, którzy tolerują i propagują faszyzm. W prasie, na murach naszych miast, gdzie rasistowskie hasła zioną nienawiścią znaleźli się ludzie, których główne założenia to czyste miasta, bez napisów nawołujących do nietolerancji. Naświetlenie problemu i zmiana postaw społecznych to cele, które wyznaczyli sobie aby przeciwstawić się ideologii nazistowskiej. Do wspólnego frontu walki ze współczesnym nazizmem dołączyli katoliccy biskupi zjednoczonej Europy. Rosnąca liczba ugrupowań faszystowskich w Europie zmusiła Kościół do apelu aby ideologia nazistowska i faszystowska nigdy więcej nie zagościła we wspólnym domu narodów Europy.

Pisząc o narodzinach i walce z faszyzmem nie mogłam pominąć głównych aktorów tej chorej idei, o których opowiada czwarty i ostatni rozdział pracy „Przywódcy ruchów faszystowskich – psychopatologia władzy, modele i mechanizmy”. Można się z niego dowiedzieć, jak w obliczu kryzysu uzyskali oni tak wielkie poparcie wśród społeczeństwa. Jaka wspólna cecha powodowała, że stworzyli państwa, za którym wpływowi uległo miliony obywateli. Poprzez propagandy, umiejętne kierowanie masami i odwoływanie się do haseł narodowych, historii, przeszłości narodu i jego siły, zyskiwali popularność wśród wyborców obiecując odrodzenie i obalenie starego porządku. Ich wodzostwo było więc znakomitym narzędziem mobilizacji mas i utrzymywania ich w tym stanie.