Konflikt izraelsko-palestyński

Celem pracy jest analiza wpływu konfliktu izraelsko-palestyńskiego na bezpieczeństwo międzynarodowe XXI wieku.

Do momentu wybuchu I wojny światowej ludność arabska zamieszkująca Palestynę nie miała świadomości odrębności narodowej. Proces stopniowego zasiedlania Palestyny - początkowo głównie przez europejskich Żydów - przebiegał falami Zwiększenie emigracji następowało zazwyczaj po kolejnych okresach wzrostu antysemityzmu w Europie, głównie wschodniej, oraz wskutek wojen i kryzysów ekonomicznych. W ramach pierwszej dużej fali emigracji ludności żydowskiej do Palestyny tzw. pierwszej aliji w latach 1883-1903 do Palestyny przybyło z Europy Wschodniej około 35 tys. Żydów. Druga alija w latach 1904-1914 spowodowała emigrację do Palestyny kolejnych około 40 tys.

Świadomość odrębności narodowej Palestyńczyków zaczęła się kształtować dopiero w okresie mandatu brytyjskiego. Jeszcze podczas wojny 1948-1949 większość sąsiednich państw arabskich nie postrzegała Palestyńczyków jako narodu odrębnego, traktując ich jedynie jako część dużego narodu arabskiego Wynikało to zarówno z braku charyzmatycznych liderów, którzy byliby w stanie poprowadzić Palestyńczyków do walki o stworzenie własnego państwa, jak i z partykularnych interesów przywódców arabskich. Na ostateczne wykrystalizowanie się narodu palestyńskiego wpłynął tragiczny dla Palestyńczyków okres po 1949 r., w tym pojawienie się problemu uchodźców. Znaczną rolę w tym procesie odegrały też palestyńskie organizacje niepodległościowe, w tym Fatah i Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP). Przez dziesięciolecia ikoną wyrażającą aspiracje niepodległościowe Palestyńczyków, ale również symbolizującą naród palestyński był Jaser Arafat .

Spoiwem łączącym losy Izraelczyków i Palestyńczyków jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bez rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ z listopada 1947 r. dotyczącej podziału Palestyny trudno sobie wyobrazić powstanie państwa żydowskiego w tym regionie. W przypadku Palestyńczyków duże znaczenie dla ukształtowania się ich świadomości narodowej miały zarówno kolejne rezolucje ONZ żądające od Izraela powrotu do granic sprzed- 1967 r. oraz poszanowania praw ludności terenów okupowanych, jak i nadanie w 1974 r. reprezentującej Palestyńczyków Organizacji Wyzwolenia Palestyny statusu obserwatora w ONZ, którego znaczenie podnoszono następnie w 1988 i 1998 r. Wiele wskazuje na to, że bardziej zdecydowane włączenie się ONZ w działania na rzecz wznowienia izraelsko- -palestyńskiego procesu pokojowego mogłoby w znacznym stopniu pomóc w zakończeniu konfliktu bliskowschodniego. Rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie w ostatnich latach wskazuje, że obecnie na pierwszy plan wysuwa się pytanie: kiedy, a nie - jak dotychczas - czy powstanie pewna forma palestyńskiej państwowości. Równie istotny jest wciąż otwarty problem, jaki charakter - bardziej laicki czy tradycyjny - będzie to państwo posiadało? Jednak najistotniejszym zagadnieniem z punktu widzenia przyszłej stabilizacji w regionie jest kwestia, jaki stosunek do przyszłej niepodległej Palestyny będzie mieć Izrael? Odpowiedź - szczególnie na dwa ostatnie pytania - jest dziś trudna, jeśli w ogóle możliwa, warto więc poznać dokładnie stan obecnych relacji izraelsko-palestyńskich oraz zarysowujących się tendencji rozwoju sytuacji .

Praca składa się ze wstępu, trzech rozdziałów i zakończenia. W rozdziale pierwszym omówiono podstawowe zagadnienia dotyczące genezy konfliktu izraelsko-palestyńskiego na Bliskim Wschodzie. Drugi rozdział pracy przedstawia stanowisko międzynarodowe wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Trzeci, jednocześnie ostatni rozdział pracy, poświęcony jest analizie skutków konfliktu izraelsko-palestyńskiego dla bezpieczeństwa międzynarodowego w XXI wieku.