Izrael a bezpieczeństwo na bliskim wschodzie

Celem pracy jest omówienie wpływu państwa Izrael na bezpieczeństwo w regionie Bliskiego Wschodu. Obecnie region bliskowschodni jest cały czas objęty konfliktami wewnętrznymi. Są to w głównej mierze konflikty o charakterze politycznym, religijnym oraz narodowościowym. Wśród konfliktów w tym regionie wyróżnia się w zasadzie dwie grupy: konflikty wynikające z antagonizmu arabsko-żydowskiego i konflikty wynikające z wewnątrzarabskiej rywalizacji .

Izrael jest niedużym państwem położonym na Bliskim Wschodzie w południowo-zachodniej części kontynentu azjatyckiego. Od północy oraz północnego-wschodu graniczy z Libanem i Syrią, od wschodu (częściowo na rzece Jordan i wodach Morza Martwego) z Jordanią, od południowego zachodu z Egiptem. Na niewielkim odcinku (Zatoka Akaba) posiada dostęp do Morza Czerwonego, zaś od zachodu wybrzeża Izraela oblewają wody Morza Śródziemnego. Do wybuchu wojny sześciodniowej, 5 czerwca 1967 r., obszar Izraela wynosił 20 770 km2. Po formalnym przyłączeniu, w następstwie tej wojny, Wschodniej Jerozolimy oraz syryjskich Wzgórz Golan, powierzchnia Izraela powiększyła się do obecnych 22 145 km2. Poza tym od 1967 r. pod okupacją Izraela znajduje się Strefa Gazy oraz Zachodni Brzeg Jordanu, których łączna powierzchnia przekracza 6 000 km2. Zgodnie z zasadami prawa międzynarodowego, Izrael nie posiada jednak suwerennych praw zarówno do terenów okupowanych, jak też do Wzgórz Golan i wschodniej części Jerozolimy .

Skład narodowościowy ludności Izraela nie zmienił się zasadniczo od chwili utworzenia tego państwa w 1948 r. Mimo stałej imigracji ludności żydowskiej do Izraela, jej udział w ogólnej liczbie mieszkańców nie zwiększa się, gdyż potencjalny wzrost liczbowy tej społeczności jest niwelowany przez znacznie wyższe tempo przyrostu naturalnego ludności arabskiej. Żydzi stanowią obecnie ponad 82% ogółu ludności kraju, odsetek Palestyńczyków wynosi zaś niespełna 18% wszystkich mieszkańców. Językami urzędowymi są hebrajski i arabski .

Izrael zalicza się do grona wysoko rozwiniętych gospodarczo państw świata. Gospodarka Izraela charakteryzuje się systematycznym wzrostem poziomu produktu krajowego brutto, który w przeliczeniu na jednego mieszkańca przekroczył w ostatnich latach poziom 15 tys. dolarów rocznie. Od dawna zmienia się też istotnie struktura dochodu narodowego. Wyrazem tego jest stale malejący udział rolnictwa, stosunkowo wysoki udział przemysłu przetwórczego oraz szybko rosnący udział w tworzeniu produktu krajowego sektora usług materialnych i niematerialnych. Mimo skromnej bazy surowcowej, w Izraelu rozwinięte zostały liczne gałęzie produkcji, a zwłaszcza przemysł spożywczy, chemiczny, zbrojeniowy, precyzyjny (wyrób aparatury elektronicznej i medycznej) oraz obróbka kamieni szlachetnych (szlifiernie diamentów). W izraelskim rolnictwie dominującą rolę spełniają nadal kolektywne formy gospodarowania (kibuce), obejmujące faktycznie co najmniej 70% areału sadów i gruntów ornych. Istotnym źródłem dochodów państwa była do niedawna obsługa turystów zagranicznych, w tym głównie licznych pielgrzymów do Ziemi Świętej .

Praca składa się z trzech rozdziałów. W rozdziale pierwszym omówiono podstawowe zagadnienia dotyczące genezy państwa Izrael na Bliskim Wschodzie, a mianowicie: powstanie państwa Izrael na Bliskim Wschodzie, system polityczny państwa Izrael oraz koncepcje polityki zagranicznej Izraela.

Drugi rozdział pracy przedstawia problematykę konfliktu izraelsko-arabskiego. W rozdziale tym omówiono takie kwestie, jak: kwestia Palestyny, wojna z państwami arabskimi oraz proces pokoju.

Trzeci, jednocześnie ostatni rozdział pracy, poświęcony jest kwestii sporu Izraela z Iranem o program jądrowy. W rozdziale tym przedstawiono stosunki Izraela z Iranem w drugiej połowie XX wieku, genezę sporu z Iranem, a także próby powstrzymania programu jądrowego Iranu.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Geneza państwa Izrael na Bliskim Wschodzie
3. Konflikt izraelsko-arabski: czynnik stabilizacji czy destabilizacji sytuacji w regionie?
4. Spór Izraela z Iranem o program jądrowy
5. Zakończenie
6. Bibliografia