Państwo a kościół w latach 1944 - 1989

Tematyka relacji między państwem a kościołem jest bardzo skomplikowana. Obejmuje bowiem wielość państw, z których każde posiada własny zespół norm określających stosunek do religii i kościoła, jak też różnorodność czynników natury doktrynalnej, ideologicznej i politycznej, wpływających na treść tych norm i praktykę ich stosowania. Przez system relacji państwo-kościół należy rozumieć zespół specyficznych założeń doktrynalnych lub ideologicznych, jakimi kierują się władze państwowe w swej polityce wyznaniowej, oraz norm prawnych i metod ich realizacji w życiu społecznym.

Przedmiotem zainteresowania w niniejszej pracy są przede wszystkim współczesne systemy relacji między państwem i kościołem. Jednakże warto w kilku zdaniach wymienić systemy tych relacji, jakie wystąpiły w historii począwszy od antycznego cesarstwa rzymskiego. Klasyfikacja tych systemów oraz periodyzacja ich dziejów dokonana została przy użyciu kryteriów przyjętych w nauce kościelnego prawa publiczne, jak również w prawie wyznaniowym współczesnych państw.

Niniejsza praca poświęcona jest relacjom pomiędzy Kościołem katolickim a państwem polskim w specyficznym okresie w dziejach naszego kraju, a mianowicie w latach 1944-1989, kiedy władzę sprawowali komuniści opierający swoje poglądy na ideologii marksistowsko-leninowskiej.

W poszczególnych rozdziałach przedstawiono kościół w latach względnej swobody (1944-1947) i pierwsze represje, jak i likwidację kościoła greckokatolickiego. Przedstawiono najważniejsze wydarzenia w okresie 1956 - 1970, czyli Śluby Jasnogórskie Narodu, uwolnienie prymasa Wyszyńskiego, program Wielkiej Nowenny i Roku Milenijnego, orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich. Kolejnym omawianym okresem były lata 1970 - 1980. W tym okresie opisano istotne wydarzenia i zmiany w relacjach między państwem a kościołem i nawiązano do znaczenia wyboru polskiego Papieża. Kolejny okres to 1980 - 1989. W tym okresie nawiązano do stosunku kościoła do strajku na Wybrzeżu i porozumień sierpniowych. Przeanalizowano znaczenie zamachu na Papieża i pożegnania prymasa wyszyńskiego. Nawiązano do stanu wojennego i duszpasterskiej pomocy dla internowanych. Szczególnie ważnymi wydarzeniami były pielgrzymki papieskie i rola jaką odegrał kościół w rozmowach okrągłego stołu.

Praca zawiera komplet przypisów wskazujących numery stron w wykorzystanej literaturze.