Zasady działania banku spółdzielczego

W państwach charakteryzujących się gospodarką rynkową system bankowy formował się przez wiele stuleci, a regulacje prawne je kształtujące wypracowano metodą prób i błędów.

Spółdzielczy sektor bankowy składający się z banków spółdzielczych oraz banków je zrzeszających działających w formie spółek akcyjnych, stanowi jeden z członów systemu bankowego. Spółdzielczość bankowa w Polsce ma długie i bogate tradycje m.in. w zakresie finansowania wsi i rolnictwa, organizowania i uaktywniania środowiska wiejskiego oraz tworzenia więzi samopomocowych. W warunkach gospodarki rynkowej dotychczasowe atuty spółdzielczości bankowej w postaci gęstości, rozległości sieci nie uzupełnione właściwą organizacją zapewniającą siłę finansową i uznanie na rynkach regionalnych i krajowym, są niewystarczające do jej przetrwania. Pojawienie się w ostatnich latach nowych rodzajów usług bankowych, a także wzrost konkurencji ze strony innych banków sprawiły, że banki sektora spółdzielczego znalazły się w szczególnie trudnej sytuacji. Warunkiem ich przetrwania i dalszego rozwoju jest dopasowanie się do nowej praktyki ekonomicznej i wymogów gospodarki rynkowej.

Sprawna sieć efektywnych i bezpiecznych banków spółdzielczych stanowi jeden z podstawowych elementów prawidłowo funkcjonującego systemu bankowego oraz warunkiem racjonalnego finansowania wsi i rolnictwa. Silne banki spółdzielcze to klucz do przekształceń w sektorze rolnym, bez których nie może być mowy o reformie polskiego rolnictwa. W nowym systemie gospodarczym funkcjonowanie banków spółdzielczych czyli działalność na rzecz ich członków, w rozumieniu zasad spółdzielczych, pozostała jedynie formalnym zapisem.

Ze względu na trudną sytuację finansową banki spółdzielcze koncentrowały się na ratowaniu realnej wartości udziałów lub powiększaniu funduszów własnych, co w wielu przypadkach było niezbędne, aby utrzymać ich istnienie. Porzucono zasadę działania na rzecz słabszych ekonomicznie członków spółdzielni, a jej miejsce zajęła zasada pomnażania zysków i zwiększania konkurencyjności.

Celem pracy jest ukazanie kierunków działalności banku spółdzielczego oraz form obsługi klientów w środowisku lokalnym. Na tej podstawie będzie można pokusić się o próbę oceny działalności i wyniku finansowego banku.

Niniejsza praca składa się z czterech części. Część pierwsza poświęcona jest omówieniu genezy oraz rozwoju spółdzielczości bankowej w Polsce. Przedstawiona została tu historia spółdzielczości bankowej w Polsce w latach 1861-1989 oraz rozwój banków spółdzielczych w warunkach zmieniającej się gospodarki w Polsce w latach 90-tych.

W drugiej części zawarta została ogólna charakterystyka Banku Spółdzielczego w jednym z polskich miast. W rozdziale tym przedstawiono genezę banku oraz jego strukturę organizacyjną.

Część trzecia ukazuje szczegółową charakterystykę działalności Banku Spółdzielczego w jednym z polskich miast. Omówione zostały tu zagadnienia dotyczące działalności kredytowej banku oraz form działalności oszczędnościowo-depozytowej.

Ostatnia część zawiera ocenę działalności oraz wyniku finansowego banku. W rozdziale tym przedstawione zostały nie tylko wyniki finansowe centrali banku w jednym z polskich miast, lecz także jego czterech oddziałów.

Zakończenie jest podsumowaniem rozważań na temat ekonomiczno- finansowych warunków dalszego rozwoju banku spółdzielczego jako ogniwa spółdzielczego sektora bankowego.