Etapy procesu budowlanego

Niniejsza praca poświęcona jest zagadnieniu należącego do zakresu prawa budowlanego. Budownictwo już od dawna jest przedmiotem stosunkowo dokładnej regulacji prawnej. W Polsce międzywojennej sprawy związane z budownictwem regulowało rozporządzenie Prezydenta z 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli. Zawierało ono przepisy dotyczące urządzania ulic i placów, zabudowy działek, warunków, jakim powinny odpowiadać obiekty nowo wznoszone, nadzoru budowlanego oraz miejscowych przepisów policyjno-budowlanych. Po wojnie przepisy te okazały się niewystarczające. Odbudowa i rozwój gospodarczy kraju wymagały innego rozwiązania wielu zagadnień. Dlatego też przepisy te zostały zastąpione w 1961 r. przez trzy ustawy: ustawę - Prawo budowlane, ustawę o terenach budowlanych na obszarach wsi oraz ustawę o gospodarce terenami w miastach i osiedlach.

Prawo budowlane z 1961 r. zostało zastąpione w 1974 r. przez ustawę z 24 października - Prawo budowlane. Poprzedniemu prawu budowlanemu zarzucano niepotrzebne rozbudowanie wymagań formalnych związanych z procesem przygotowania inwestycji budowlanych, niedostosowanie do potrzeb społecznych i gospodarczych kraju, struktury państwowego nadzoru budowlanego, brak skutecznej zapory przeciwko samowoli budowlanej oraz naruszaniu planu przestrzennego zagospodarowania, a także niedostateczną ochronę środowiska. Ponadto nie odpowiadało ono nowej pozycji przedsiębiorstw budowlanych oraz organizacji podejmujących działalność inwestycyjną. Prawo budowlane z 1974 r. normowało sprawy wykorzystania terenów, projektowanie, budowę, utrzymanie i rozbiórkę obiektów budowlanych oraz określało zasady działania organów administracji państwowej w tych dziedzinach.

W roku 1995 weszło w życie nowe prawo budowlane, uchwalone w dniu 7 lipca 1994 r. Wprowadziło ono nowe przepisy dotyczące nabywania uprawnień budowlanych, zatwierdzania projektów, wydawania pozwoleń na budowę i zwalczania tzw. samowoli budowlanej, a także organizacji państwowego nadzoru budowlanego.

Właśnie na tle uregulowań zawartych w Prawie budowlanym z 1994 r. omówione zostaną w niniejszej pracy zagadnienia dotyczące procesu budowlanego. Warto jednak podkreślić, że obecnie obowiązujące Prawo budowlane nie jest jedynym aktem prawnym, który dotyczy przebiegu tego procesu. Konieczne jest bowiem odwoływanie się do innych ustaw, a zwłaszcza do ustawy regulującej zagadnienia związane z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym.

Celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie zagadnień administracyjno-prawnych związanych z przebiegiem procesu budowlanego. W pracy zastosowano metodę opisowo-porównawczą.

Praca składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym rozdziale pracy szczegółowo omówiono w nim zagadnienia dotyczące etapu przygotowania procesu budowlanego, a mianowicie: wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przygotowania projektu budowlanego oraz uzyskania pozwolenia na budowę. Rozdział drugi prezentuje kwestie związane z prowadzeniem procesu budowlanego. Przedstawiono tu charakterystykę zagadnień związanych z budową, oddaniem obiektu budowlanego do użytkowania oraz utrzymania obiektów budowlanych. Rozdział trzeci zawiera analizę nadzorowania procesu budowlanego. Szczegółowo omówione zostały kwestie dotyczące pojęcia, organów i środków nadzoru budowlanego.

Podstawę źródłową pracy stanowią monografie omawiające problematykę prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego, komentarze do ustawy – Prawo budowlane oraz do ustawy regulującej planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. W pracy wykorzystano również zbiory orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego.