Józef Piłsudski w podręcznikach szkolnych

Józef Piłsudski to pierwszy marszałek Polski, postać należącą już do historii, a równocześnie nadal żywa w świadomości politycznej narodu polskiego – postać, która budziła i nadal jeszcze budzi gorące emocje od wielkiego uwielbienia do równie wielkiej nienawiści. Jest tym z wybitnych przywódców polskich pierwszej połowy XX stulecia, na którym skupiła się wyjątkowa zajadłość przeciwników politycznych zarówno tych, którzy działali za jego życia, jak i tych, którzy atakowali go już po jego śmierci. Był obiektem ataków, fałszów oraz zwykłych oszczerstw w propagandzie ówczesnej, jak i komunistycznej w Polsce powojennej, a częściowo, niestety także w krajowej historiografii powojennej. Piłsudski był jednostką wybitną i niezwykłą – podkreślali to zarówno jego zwolennicy i wielbiciele, jak i jego przeciwnicy i wrogowie. O niezwykłości tego człowieka mówili nie tylko Polacy, lecz również obcokrajowcy. Nie kwestionował wybitnych walorów Piłsudskiego nawet jego główny przeciwnik polityczny Roman Dmowski, przywódca polskiej endecji. Z olbrzymim uznaniem wyrażali się o nim, i to w wiele lat po jego śmierci, tak wybitni dowódcy polscy jak zwycięzca spod Monte Cassino gen. Władysław Anders i szef sztabu naczelnego wodza Wojsk Polskich na Zachodzie w czasie ostatniej wojny, gen. Stanisław Kopański czy gen. Marian Kukiel, wybitny historyk a zarazem minister Obrony Narodowej rządu polskiego w Londynie. Warto podkreślić, że wszyscy oni walczyli przeciwko Marszałkowi w szeregach wojsk rządowych w czasie przewrotu majowego w roku 1926.

Na zebraniu Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie zabrał głos Jarosław Iwaszkiewicz, który stwierdził wobec zebranych, iż w życiu swoim spotkał tylko dwóch ludzi obdarzonych niezwykłym wprost charyzmatem papieża Jana XXIII i właśnie Józefa Piłsudskiego. Józef Piłsudski i ruchy z nim związane najkonsekwentniej ze wszystkich polskich orientacji politycznych reprezentował ideę niepodległości Polski, najgorliwiej walczył o nią, czyniąc z niej naczelny i niekwestionowany nigdy cel swej działalności. Piłsudski był związany z walką o niepodległość właściwie już od dzieciństwa i był tej idei wierny do końca życia, także po odrodzeniu się zmartwychwstaniu państwa polskiego, kiedy to troszczył się o utrzymanie jego niezależności.

Jeżeli chcemy zrozumieć fanatyczne wprost oddanie tego człowieka sprawie niepodległości Polski, jeżeli chcemy zrozumieć genezę jego całej działalności podporządkowanej bez reszty tej naczelnej idei, musimy sięgnąć do czasów jego dzieciństwa, do atmosfery domu rodzinnego, a także do początków Polskiej Partii Socjalistycznej, z którą Piłsudski związał się na szereg lat w okresie swej młodości.

Celem niniejszej pracy zaprezentowanie, jak przedstawiały osobę Józefa Piłsudskiego podręczniki historyczne do szkół podstawowych i ponadpodstawowych w latach 1945-2000. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich poświęcony został w miarę szczegółowej biografii Józefa Piłsudskiego. W rozdziale drugim omówiono, jak przedstawiano osobę Józefa Piłsudskiego w podręcznikach szkolnych wydanych w latach 1945-1970, natomiast w rozdziale 3 - jak przedstawiano osobę Józefa Piłsudskiego w podręcznikach szkolnych wydanych w latach 1970-2000.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Życiorys Józefa Piłsudskiego
3. Józef Piłsudski w podręcznikach szkolnych w latach 1945-197
4. Józef Piłsudski w podręcznikach szkolnych w latach 1970-2000
5. Zakończenie
6. Bibliografia