Dowody osobiste

Opis zawartości pracy

Praca zawiera kluczowe informacje związane z dowodami osobistymi wydawanymi przez organy RP. Skupiono się przede wszystkim na funkcjach dowodu osobistego, regulacjach prawnych odnoszących się do dowodów osobistych, historii dowodów osobistych oraz procesem związanym z wydaniem dowodu osobistego.

Czym jest dowód osobisty i jaka jest jego historia?

Dowód osobisty jest dokumentem urzędowym stwierdzającym tożsamość oraz poświadczającym obywatelstwo polskie osoby, dla której został wydany. Jeszcze do niedawna dowód osobisty traktowany był jako jeden z wielu równorzędnych dokumentów, którymi osoba fizyczna mogła posłużyć się w celu poświadczenia swej tożsamości. W rozporządzeniu Prezydenta Rzeczy-pospolitej z 16 marca 1928 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności w rozdziale „O tożsamości osób” przewidywano, iż dla wylegitymowania się przed organem administracji publicznej kontrolującym ruch ludności wykorzystane mogą być wszelkiego rodzaju dokumenty wydane przez władze publiczne, a stwierdzające tożsamość osoby w sposób nienasuwający uzasadnionych wątpliwości. W razie braku takich dowodów wystarczało nawet potwierdzenie dokonane przez wiarygodne osoby. Dowód osobisty służyć miał wyłącznie ułatwieniu legitymowania się, przy czym wydanie dowodu miało charakter fakultatywny - zależało od woli zainteresowanego - podobnie zresztą jak za-mieszczenie w dowodzie zaświadczenie o posiadaniu obywatelstwa polskiego, o którego wpis posiadacz dowodu osobistego mógł prosić powiatową władzę administracji ogólnej.

Współcześnie w Polsce - w kontekście obowiązku posiadania dowodów osobistych - napotkać można wiele regulacji prawnych, które czynią okazanie dowodu osobistego nieodzownym elementem procedury prawnej. Jednocześnie jednak dowód osobisty - ze względu na szeroki zakres stwierdzonych w nim danych osobowych - posiada walor dokumentu uniwersalnego, który z powodzeniem zastępować może odrębne zaświadczenia. Organy administracji publicznej nie mogą bowiem żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, możliwych do ustalenia przez nie na podstawie przedstawionego im do wglądu przez zainteresowanego dokumentu urzędowego (art. 220 k.p.a.). Dowód osobisty, stanowiąc taki dokument w rozumieniu art. 76 k.p.a. i art. 244 k.p.c. - sporządzony w przepisanej formie przez powołany do tego organ (właściwy rzeczowo, miejscowo oraz instancyjnie), stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Posiada on tym samym szczególną moc dowodową, która sprowadza się do przyjęcia domniemania jego prawdziwości. W postępowaniu administracyjnym organ administracji publicznej nie może dowolnie zanegować bez przeprowadzenia przeciwdowodu istnienia faktu stwierdzonego w dokumencie urzędowym. Nieuznanie faktu stwierdzonego w dokumencie urzędowym stanowi bowiem naruszenie prawa procesowego.