Rola Policji w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie

Przemoc w rodzinie jest zjawiskiem, które pojawia się w rodzinach zarówno z tzw. marginesu społecznego, jak i rodzin, które są uznawane za wzorowe. Jest to zjawisko wielowymiarowe i zależne od wielu czynników. Do głównych przyczyn przemocy należą substancje psychoaktywne. Alkohol i narkotyki sprawiają, że osoba je zażywająca przestaje kontrolować swoje zachowania i emocje. Po używkach łatwiej o wyzwolenie agresji i zachowań nieadekwatnych do sytuacji. Neutralna sytuacja może wywołać przemoc, a członkowie rodziny często są najbliższymi osobami, na których można wyładować złość.

Poza alkoholem i innymi używkami powodem stosowania przemocy w rodzinie są problemy finansowe. Bieda o różnym nasileniu jest problemem społecznym, z którym wiążą się kolejne problemy. Niedostatek ekonomiczny wywołuje frustrację, niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb i brak perspektyw. Kumulacja negatywnych emocji sprawia, że pojawia się potrzeba odreagowania, a sposobem na to staje się przemoc. Warto wspomnieć, że stwierdzenie „przemoc rodzi przemoc” ma w sobie wiele prawdy, ponieważ jedna forma przemocy bywa przyczyną kolejnych aktów przemocy i powstaje błędne koło przemocy. Z takiego schematu postępowania trudno się uwolnić nawet po kilkudziesięciu latach od doświadczania przemocy. Ofiary w przyszłości mają dużą szansę na stanie się oprawcami w swoich rodzinach. Dochodzi to pokoleniowej transmisji przemocy, czyli przekazywania niewłaściwych wzorców dzieciom, które w podobny sposób będą odreagowywały gniew .

W ostatnich latach pojawiają się głosy badaczy, że traktowanie alkoholu jako przyczyny przemocy jest niewłaściwe. Powiązanie przemocy z nadużywaniem alkoholu nie pojawia się także w dokumentach unijnych, np. w Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet, który to dokument Polska ratyfikowała w 2015 roku. W europejskich dokumentach m.in. opiniach Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego stwierdza się, że przyczyną przemocy w rodzinach są patriarchalne struktury władzy i określona rola płci w społeczeństwie .

Rodzaje przemocy w rodzinie

Przemoc w rodzinie może przybrać formę fizyczną lub psychiczną. Dotyka dzieci, kobiet, mężczyzn, osób starszych i niepełnosprawnych. Przemoc fizyczną najczęściej stosują ojcowie wobec dzieci lub wobec żony. Skutkami takiej przemocy są obrażenia ciała, ale i zastraszenie. Kobiety powszechniej stosują przemoc psychiczną. Objawem stosowania takiej przemocy jest ciągła krytyka nawet przy osobach obcych, poniżanie, narzucanie swojej woli, szantaż. Ofiary wycofują się z życia i kontaktów społecznych, są zalęknione, depresyjne, mają niską samoocenę, odczuwają depresję .

Fizyczne symptomy przemocy są łatwiejsze do zauważenia przez osoby postronne. Szczególnie w przypadku dzieci objawy przemocy w postaci siniaków czy obrzęków można przypisać ich spontanicznej aktywności.

Przemoc psychiczna wobec dzieci jest trudna do rozpoznania z kilku względów. Przede wszystkim przemoc psychiczna bywa utożsamiana z właściwym modelem wychowania, bez której nie jest możliwe ukształtowanie oczekiwanych cech charakteru u dzieci. Przemoc nie dość, że nie budzi zastrzeżeń, to jeszcze jest uznawana za przejaw troski i prawidłowej dbałości o dobro dziecka.

Innym czynnikiem, jaki powoduje, że przemoc psychiczną trudno zdiagnozować, jest fakt, iż przemoc psychiczną widać dopiero po wielu latach. Kiedy ofiara staje się dorosła i przenosi obserwowane wzorce do swojego dorosłego życia widać przejawy doświadczanej niegdyś przemocy w postaci agresji, uzależnień lub przeciwnie – w postaci przesadnej zależności wobec innych ludzi.

Trudność w rozpoznaniu przemocy psychicznej wynika również stąd, że symptomy przemocy takie jak brak zaradności i ufności, nieśmiałość, niedojrzałość są brane za efekt nadopiekuńczości rodziców lub wrodzone predyspozycje dziecka .

Spis treści pracy

Rozdział I. Przemoc w rodzinie — charakterystyka zjawiska

1.1 Pojęcie przemocy — przyczyny i skutki

1.2 Symptomy występowania przemocy w rodzinie

Rozdział II. Rola Policji w zakresie przeciwdziałania przemocy

2.1 Problematyka przeciwdziałania przemocy

2.2 Sposoby działania Policji w celu zapobiegania przemocy

2.3 Rozwiązywanie problemów — rola i zadania policjanta

2.4 Pomoc ofiarom przemocy

Rozdział III. Analiza badanego problemu

3.1 Analiza roli Policji

3.2 Ocena i wnioski rozwiązywanego problemu

3.3 Próba wskazania pomysłów, które mogą usprawnić Policji rozwiązywanie problemu przemocy w rodzinie