Konkurencja rynkowa na przykładzie koncernu Toyota

Czym jest konkurencyjność?

Tradycyjne sposoby podejścia do problemu konkurencyjności przedsiębiorstw skupiały się na głównych czynnikach konkurencyjności, do których zaliczyć można:

• koszty;

• jakość;

• marketing;

• pozycję rynkową.

Do tradycyjnych koncepcji konkurencyjności zaliczyć można:

• koncepcję konkurencyjności kosztowej, która opiera się na efektach wielkiej skali produkcji, specjalizacji, standaryzacji wraz z efektami doświadczenia przedsiębiorstwa;

• przywództwo w odniesieniu do jakości produktów i usług wraz z systemami sterowania jakością;

• konkurencja bazująca na sile rynkowej firmy, czyli pozycji lidera i dominacji w ramach rynku;

• marketingową koncepcję konkurencyjności;

• przywództwo kosztowe i dyferencjacja.

Wymienione koncepcje zakładają, że najważniejszą rolę wśród czynników konkurencyjności spełniają koszty, a w dalszej kolejności jakość, różnicowanie oferty i intensywna promocja. Zakładały również istnienie konkurencji oligopolistycznej i monopolistycznej, wykluczając jednocześnie zdolność przedsiębiorstw do współpracy, a raczej tendencję do przyjmowania postawy konfrontacyjnej.

Nowe koncepcje konkurencyjności przedsiębiorstwa związane są z wdrażaniem innowacji oraz przedsiębiorczością. Elementy te są podstawowymi wyróżnikami koncepcji konkurencyjności danej firmy. Wymienić można dwa sposoby podejścia do zagadnień konkurencyjności:

• konkurowanie przez restrukturyzację;

• przedsiębiorcza koncepcja konkurencyjności.

Przewaga konkurencyjna przedsiębiorstw

Przewaga konkurencyjna przedsiębiorstwa związana jest z przewagą wiedzy, najczęściej o charakterze technologicznym, marketingowym lub strategicznym, oraz z umiejętnościami wykorzystania tej wiedzy. Wiedza i umiejętności firmy tworzone są pod wpływem otoczenia, ale są także kształtowane wewnątrz przedsiębiorstwa. Proces rozwoju przedsiębiorstwa kształtowany jest w bardzo dużym stopniu przez wpływ otoczenia regionalnego i krajowego. To otoczenie krajowe wpływa na możliwości konkurowania przedsiębiorstwa w ramach rynków lokalnych oraz krajowych, a w niektórych przypadkach także międzynarodowych. W ujęciu ogólnym przewaga konkurencyjna firm działających w jednych krajach nad firmami działającymi w innych krajach może wynikać z:

• kapitału naturalnego, związanego z zasobami naturalnymi dostępnymi w jednych krajach, a niedostępnymi lub ograniczonymi w innych krajach;

• kapitału materialnego, który związany jest z wartością maszyn, budynków i infrastruktury;

• kapitału ludzkiego, związanego z produktywną wartością potencjalnych i zatrudnionych pracowników;

• kapitału społecznego, związanego z wartościami takimi jak rodzina, społeczność i organizacja.

Źródeł przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw jednego kraju w stosunku do przedsiębiorstw innego kraju dopatrywać się można w polityce danego państwa. Istnieją bardzo zróżnicowane poglądy w odniesieniu do oceny wpływu poszczególnych działań państwa na konkurencyjność działających w państwie podmiotów gospodarczych. Wśród popularnych poglądów często wymienia się jako korzystnie wpływającą na konkurencyjność przedsiębiorstw politykę przemysłową, politykę makroekonomiczną, politykę strukturalną. Polityka państwa powinna jednak być dostosowana do sytuacji danego państwa i przedsiębiorstw działających w określonej rzeczywistości gospodarczej. Dlatego też polityka państwa powinna być sformułowana w oparciu o kilka determinant konkurencyjności firm danego kraju, które określane są mianem krajowego rombu konkurencyjności. Do czynników tych zaliczyć można:

• konkurencyjność czynników produkcji, do których zaliczyć można wykwalifikowaną siłę roboczą, jak również infrastrukturę niezbędą do konkurowania w ramach danego sektora;

• rozwinięty popyt krajowy, który stwarza wysokie wymagania na produkty danych sektorów;

• występowanie w danym kraju dostawców, którzy są konkurencyjni i agresywni, przy jednoczesnych rozwiniętych sektorach wspomagających;

• strategię i strukturę przedsiębiorstw, jak również intensywność konkurencji w ramach danego kraju.

Wpływ otoczenia konkurencyjnego na wybór strategii firmy

Obserwacja otoczenia konkurencyjnego jest istotnym elementem analizy strategicznej makrootoczenia i jest to element łatwy do obserwacji przez przedsiębiorstwo. W skład tego elementu wchodzą wszystkie z podmiotów, które mają z przedsiębiorstwem powiązania o charakterze kooperacyjnym lub konkurencyjnym, czyli dostawcy, klienci, banki spełniające funkcję finansującą, a w szczególności aktualni i potencjalni konkurenci.

Analiza otoczenia konkurencyjnego bazuje na sprecyzowaniu bieżących i przyszłych relacji, które zachodzą między przedsiębiorstwem i przedsiębiorstwami oraz instytucjami, które współdziałają lub konkurują z tym przedsiębiorstwem. Do najpopularniejszych sposobów analizy otoczenia zaliczyć można model pięciu sił konkurencyjnych Portera. Model ten zakłada występowanie następujących sił wpływających na funkcjonowanie firm:

• rywalizacja w ramach sektora;

• niebezpieczeństwo pojawienia się nowych produktów;

• niebezpieczeństwo pojawienia się substytutów;

• siła nabywców;

• siła dostawców.

Opis zawartości pracy

Pierwszy rozdział pracy skupia się na omówieniu aspektów związanych ze strategiami konkurencji przedsiębiorstw (strategie konkurencji przedsiębiorstw). Przedstawiona została ewolucja koncepcji konkurencyjności przedsiębiorstw oraz konkurencja w rozumieniu marketingowym. Opisano źródła przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, jak również wpływ otoczenia konkurencyjnego na poziom strategii. Przedstawiono pozycję strategiczną przedsiębiorstwa i możliwe warianty strategii konkurencyjnej. Nawiązano do zasad wybierania strategii konkurencyjnej firmy.

Drugi rozdział pracy poświęcono koncernowi Toyota i jego pozycji na światowym rynku motoryzacyjnym. Opisano historię rozwoju motoryzacji światowej. Nawiązano do analizy sektora samochodowego i przedstawiono pozycję koncernu Toyota na światowym rynku samochodowym.

Trzeci rozdział pracy przedstawia historię koncernu Toyota (historia koncernu Toyota). Opisano powstanie Toyoty i pierwsze działania, jakie zostały przez nią podjęte na rynku motoryzacyjnym. W dalszej części nawiązano do zagadnień: toyota na rynku amerykańskim i europejskim, toyota na rynku polskim. Skupiono się również na opisie kwestii związanych z dążeniem firmy do zyskania przewagi konkurencyjnej. Opisano największe historyczne sukcesy koncernu.