Erich Fromm „O sztuce miłości”

Erich Fromm uważany jest za jednego z najwszechstronniejszych i najwybitniejszych autorów XXw. W swoich dziełach ukazuje psychologiczną, filozoficzną i społeczną naturę problemów aktualnych i istotnych dla współczesnego człowieka. Do najpopularniejszych wydanych przez niego prac należą takie pozycje, jak: Ucieczka od wolności, Mieć czy być oraz O sztuce miłości, której próba streszczenia i interpretacji jest wiodącym celem niniejszego opracowania. Ze względu na szerokie spektrum zainteresowań autora, w obrębie których znajduje się psychologia, psychoanaliza, filozofia i socjologia, publikowane przez niego prace odwołują się do złożoności ludzkiej natury, przez co staja się często „osobistym doradcą, pomocnym w kwestii jak żyć”.

Miłość, w ujęciu E. Fromma jest sztuką. Przy czym autor nadaje jej sens techne, czyli umiejętności wyuczanej, którą człowiek może wyćwiczyć. Oznacza to, zatem, iż miłość nie jest uczuciem łatwym, mogącym stać się udziałem każdego, niezależnie od osiągniętego stopnia dojrzałości. Miłość wymaga pełnego rozwoju własnej osobowości, pokory, wiary, odwagi i zdyscyplinowania. Już w jednym z pierwszych akapitów autor zwraca uwagę na powszechną we współczesnej cywilizacji tendencję do „zdobywanie czyjejś miłości” posługując się przy tym różnymi metodami. I tak, na przykład mężczyźni dążą do zaimponowania kobiecie osiągniętym statusem społeczno – materialnym, podczas gdy kobiety osiągają swój cel dbałością wyglądu, wyrażoną w strojach i pielęgnacji ciała. Sposobów na wzbudzenie uczucia może być oczywiście znacznie więcej, jednak kwestią, na którą E.

Fromm chce zwrócić uwagę czytelnika jest fakt, że we współczesnym społeczeństwie dominuje przekonanie, że „miłość to problem obiektu, a nie problem zdolności”. Rozwijając tą myśl można dokonać parafrazy, że powszechnie panująca opinia sprowadza się do stwierdzenia, iż kochać kogoś jest rzeczą prostą, trudne natomiast jest znalezienie właściwego obiektu tej miłości. W swoich rozważaniach autor dokonuje porównania współczesnego postrzegania miłości do „żądzy kupna, wymiany korzystnej dla obu stron”. Osoba staje się dla nas pociągająca, wówczas gdy posiada „zestaw właściwości poszukiwanych na ludzkim rynku”. Podążając za tym tokiem myślenia, można także dodać, że ludzie zakochują się w sobie, kiedy czują, że znaleźli najlepszy osiągalny na rynku obiekt, mając przy tym na uwadze obustronne wartości wymienne. Słowa Fromma nie mają charakteru oceniającego, czy potępiającego taką postawę. Autor ma pełną świadomość, że kapitalizm jest znakiem naszych czasów i niewątpliwie przedostał się do większości stref ludzkiej egzystencji.