Współczesna polszczyzna i jej odmiany

Język polski jako język zachodniosłowiański

Język polski, czyli potocznie mówiąc polszczyzna, należy wraz z językiem czeskim, słowackim, pomorskim, dolnołużyckim, górnołużyckim oraz wymarłym połabskim do grupy języków zachodniosłowiańskich, stanowiących część rodziny języków indoeuropejskich. Ocenia się, że go jako język ojczysty około 44 milionów ludzi na świecie mieszkańców Polski oraz Polaków zamieszkałych za granicą, czyli Polonii. Na język polski wpływały inne języki. Najważniejszymi z nich były: łaciński, niemiecki, czeski, białoruski i ukraiński turecki, francuski, włoski, rosyjski, jidysz. Obecnie obserwować można duży wpływ języka angielskiego. Język polski w dzisiejszych czasach swoją postać zawdzięcza długiemu i powolnemu rozwojowi. Przede wszystkim nie jest on jednolity na obszarze całego kraju, o czym świadczą jego liczne odmiany. W dziejach Polski ważną rolę polityczną i kulturalną odegrały dzielnice: Wielkopolska, Małopolska i Mazowsze. Lokalne odmiany polszczyzny tych regionów ostatecznie wpłynęły na kształt dzisiejszej polszczyzny literackiej. Dominującą rolę przypisuje się Wielkopolsce i Małopolsce, nieco mniejszą zaś Mazowszu, gdyż po przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy (1596 r.) proces kształtowania się języka literackiego był już prawie zakończony.

Treści prezentowane w pracy

• język literacki- język ogólny, jego rola, zasięg i dominacja na terenie kraju
• dwa rodzaje języka ogólnego-mówiony i pisany oraz znaczenie kontekstu ich użycia
• podział języka na odmiany środowiskowe –socjolekty i odmiany terytorialne-dialekty
• socjolekt jako odmiana języka narodowego o ograniczonym zasięgu społecznym
• różnice między socjolektem, a językiem ogólnym
• profesjolekt- jako odmiana języka obsługującą komunikację w grupach zawodowych
• żargon (slang) – w środowisku nielegalnym
• znaczenie gwar środowiskowych
• dialekt jako terytorialna odmiana języka usytuowana poza polszczyzną
• zależności między dialektem, a polszczyzną ogólną
• podział na pięć okręgów dialektalnych- wielkopolski, śląski, małopolski, mazowiecki, kaszubski
• gwary ludowe jako nieocenione zwierciadło polskiej kultury
• charakterystyka gwary młodzieżowej, rozwój po 1989 roku
• stanowisko Jana Miodka wobec rewolucji w związku z rozpowszechnianiem się gwary młodzieżowej- wulgaryzacja
• wpływ gwary na inne odmiany języka
• język młodzieży jako wyraz postaw wobec rzeczywistości
• krótki opisu językowego obrazu świata dzisiejszej młodzieży