Sposoby radzenia sobie ze stresem wśród uczniów

Stres jest jednym z najważniejszych pojęć w ramach współczesnej psychologii pozostający w obszarze zainteresowania innych dziedzin takich jak pedagogika. Zainteresowanie tą problematyką jest bardzo duże, mimo, że różnorodność znaczeń rozumianych przez to pojęcie również jest bardzo duża. W najbardziej ogólnym rozumieniu możliwe jest wyszczególnienie trzech głównych grup definicji stresu, przy czym każda z nich podkreśla inny aspekt tego pojęcia, rozumiejąc je jako bodziec, reakcję lub relację między jednostką i otoczeniem.

Pierwsze badania psychologów nad zjawiskiem stresu ujmowały go jako sytuację zewnętrzną, która skutkuje powstaniem u człowieka określonych stanów emocjonalnych. Jako przykład mogą tu służyć badania przeprowadzone w latach 50-tych na skoczkach spadochronowych, gdzie stres ujęty był jako klasa bodźców, które z dużym prawdopodobieństwem wywołają lęk u większości osób. Niestety podejście takie ma swoje wady, ponieważ nie docenia subiektywnych elementów w ramach percepcji bodźców, a zaletą takiego rozwiązania jest wyraźne zakorzenienie badań nad stresem w odniesieniu do realiów świata zewnętrznego. Podejście to znajduje usprawiedliwienie w tym, że mimo, że poszczególni ludzie różnią się w sposobie postrzegania otoczenia, to pewne grupy zdarzeń, takie jak na przykład śmierć bliskich, czy wojny, mają zbliżone znaczenie dla bardzo różnych osób, niezależnie od ich wieku, płci, czy wykształcenia.

Rozumienie stresu, jako reakcji na określone czynniki jest pierwszą koncepcją związaną z wytłumaczeniem tego zjawiska. W ujęciu fizjologii stres został określony jako niespecyficzna reakcja organizmu na wszelkiego typu niedomagania. Definicja taka często jest krytykowana, w szczególności dotyczy to określenia „niespecyficzny”. Przeprowadzone później badania wykazały, że reakcje stresowe są specyficzne, przez co należy rozumieć, że jej przebieg jest uzależniony od charakteru oddziałującego bodźca, jak również od właściwości danego organizmu. Samo postrzeganie stresu jako reakcji zachowało się w wielu używanych obecnie definicjach.

Stres to zagadnienie szczególnie interesujące w kontekście kluczowych etapów, jakie występują w życiu każdego człowieka. Przykładami takich etapów może być szukanie pierwszej pracy, utrata pracy, przystąpienie do egzaminu i wiele innych. Jednym z tego typu momentów jest matura i stres, jaki towarzyszy uczniom ostatnich klas szkoły średniej. Zagadnienie to jest przedmiotem analizy w niniejszej pracy. Praca składa się z trzech rozdziałów.

Pierwszy rozdział koncentruje się na kluczowych pojęciach związanych ze stresem. Przybliżone zostało pojęcie stresu i jego przyczyny. Opisano skutki stresu i sposoby radzenia sobie z sytuacjami stresogennymi.

Drugi rozdział pracy zawiera metodologię badań własnych. Przybliżony został przedmiot i cele badań własnych. Opisano problemy i hipotezy badawcze. Nawiązano także do metod, technik i narzędzi badawczych. Przybliżona została także charakterystyka terenu badań i badanej populacji. W końcowej części rozdziału skoncentrowano się na przybliżeniu aspektów organizacji i przebiegu badań własnych.

Ostatni rozdział opisuje interpretację wyników badań zrealizowanych na potrzeby pracy. Dokonano analizy wyników badań oraz podjęto próbę weryfikacji problemów i hipotez jakie zostały sformułowane w części metodologicznej.