Przeciwdziałanie terroryzmowi w uregulowaniach prawnych państw Unii Europejskiej

Definicja terroryzmu

W bogatej literaturze przedmiotu znaleźć można ponad dwieście definicji terroryzmu. Przybliżając jednak definicję zjawiska terroryzmu wydaje się właściwym na wstępie przytoczenie definicji sformułowanej przez Organizację Narodów Zjednoczonych, w której czytamy, iż „Terroryzm to inspirowana przerażeniem metoda powtarzalnego działania przemocy, stosowana przez (częściowo lub też nie) ukryte indywidualne, zbiorowe lub państwowe siły dla uniewrażliwienia lub celów kryminalnych czy też politycznych, gdzie bezpośrednie cele przemocy nie są celami głównymi. Bezpośrednie ofiary ludzkie dobierane są z zasady przypadkowo (cele okazjonalne), selektywnie (cele reprezentacyjne lub symboliczne) spośród celów ludzkich. Mają służyć jako przesłanie – wiadomość. Bazowana na groźbie i przemocy komunikacja między terrorystami (organizacjami), (zagrożonymi) ofiarami i celami głównymi jest używana do manipulacji celu głównego (widza/widowni), zmieniając cele główne w cel terroru, cel żądań lub cel „zwrócenia uwagi” w zależności o potrzeby zastraszenia, przymusu czy propagandy."

Sięgając do definicji terroryzmu podanej przez Słownik Języka Polskiego czytamy, iż terroryzm to dążenie do osiągnięcia celów politycznych poprzez stosowanie terroru, np. dokonywanie zamachów bombowych, zabójstw politycznych lub porwań, natomiast terror to brutalna przemoc i okrucieństwo stosowane wobec tych, których chce się zastraszyć i podporządkować sobie, jak również nacisk wywierany przez jakąś osobę lub sytuację, która zmusza nas do postępowania wbrew samym sobie.

Jak przedstawia w swojej publikacji to pojęcie I. Jankowska terroryzm to „(…) wszelkie działanie przestępcze skierowane przeciwko państwom, których celem jest wytworzenie stanu terroru w umysłach ludzi, grup osób lub społeczeństwa (…)” . Z kolei dla Bolesława Hoffmana jest to „(…) świadome budzenie strachu w wyniku przemocy lub groźby przemocy w dążeniu do zmian politycznych (…)” .

Krzysztof Liedel z kolei definiuje terroryzm jako „(…) metodę działania, która posłużyć może realizacji dowolnego celu politycznego. Terroryzm nie jest samodzielnym, autonomicznym zjawiskiem, a jedynie metodą służącą realizacji różnorodnych celów (…)” . Takie zdefiniowanie bliskie jest instytucjom odpowiedzialnym za zwalczanie terroryzmu, ponieważ pozwala także wprowadzić pojęcie aktu terrorystycznego do systemu prawnego, jako osobną kategorię przestępstwa.

Opis zawartości pracy

Niniejsza praca poświęcona jest przedstawieniu zjawiska terroryzmu, występującego zarówno w Europie, jak i na całym świecie. Zjawisko terroryzmu przedstawione zostało w aspekcie uregulowań prawnych dotyczących jego zwalczania i przeciwdziałania, przygotowywanych i obowiązujących w państwach Unii Europejskiej.

Pracę podzielono na trzy części teoretyczne. W pierwszej części przedstawione zostały rodzaje i definicje terroryzmu w świetle dostępnej literatury przedmiotu. Zaprezentowano różne podejścia do definicji terroryzmu oraz przyjęte typologie, jak również przybliżono kwestie uregulowań prawnych dotyczących zwalczania tego zjawiska, obowiązujących w naszym kraju. Druga część pracy poświęcona została europejskiemu wymiarowi walki z terroryzmem, gdzie przybliżono stanowisko Unii Europejskiej w tym zakresie oraz prawno-organizacyjne formy przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom, jak również stanowiska poszczególnych państw europejskich w tym zakresie.

Trzecia część opracowania przybliża globalną strategię walki z terroryzmem oraz stanowi analizę poszczególnych aktów Unii Europejskiej modelujących problematykę zwalczania i zapobiegania temu zjawisku.

Całość pracy oparto na literaturze z zakresu obrony narodowej oraz bezpieczeństwa narodowego, jak również na obowiązujących w Polsce, jak i w pozostałych krajach Unii Europejskiej aktach prawnych dotyczących przedstawionego zjawiska.

Praca przedstawia stan prawny na rok 2013.