Samoocena młodzieży a popularność w klasie

Wysokie poczucie własnej wartości w przypadku każdego człowieka jest podstawą dobrego samopoczucia, ale również zdrowia psychicznego. Przeciętny człowiek pytany o swoje cechy, takie jak inteligencja, atrakcyjność lub inne cechy pozytywne, odpowie, że dysponuje nimi w stopniu ponadprzeciętnym. Nie jest to rzecz jasna możliwe, żeby wszyscy byli ponadprzeciętnie uzdolnieni i przekonanie to wynika z pozytywnych wyobrażeń o samym sobie, a nie z faktycznej, obiektywnej oceny.

Człowiek jest istotą społeczną, dlatego nieustannie domyśla się jak jest postrzegany przez innych, dlatego tak istotne są pozytywne sygnały pochodzące od innych osób i tak dotkliwe i bolesne potrafią być sygnały wyrażające dezaprobatę. Nie wszystkie inne osoby są istotnym zwierciadłem społecznym, szczególną rolę odgrywa tu własna grupa, czyli wszystkie osoby, z którymi dana jednostka się identyfikuje. W przypadku młodych osób grupą odniesienia jest grupa rówieśnicza, na przykład koleżanki i koledzy z klasy, czy szkoły. Można więc założyć, że pozycja społeczna danego ucznia w klasie będzie wyznaczała jego samoocenę globalną, poczucie bycia atrakcyjnym i pewność siebie.

Jeśli jednak przyjmie się założenie, że samoocena zależy wyłącznie od pozycji zajmowanej w grupie oznaczałoby to, że jest to aspekt bardzo niestabilny i ściśle uzależniony od sytuacji. Warto tu nawiązać również do kompetencji społecznych i płci jako ważnych wyznaczników pozycji społecznej. Osoby dysponujące lepiej rozwiniętymi kompetencjami społecznymi i posiadające wysoką samoocenę najczęściej są bardziej popularne w grupach.

Praca składa się z trzech części – teoretycznej, metodologicznej oraz empirycznej. W części teoretycznej przedstawiono zarys problematyki związanej z samooceną w odniesieniu do poznawczej teorii osobowości, w drugim rozdziale opisana została problematyka grup społecznych oraz popularności w grupach. Ostatni rozdział części teoretycznej poświęcono problematyce kompetencji społecznych oraz ich uwarunkowaniom. Część metodologiczna opisuje wykorzystane narzędzia badawcze, te gotowe i te stworzone we własnym zakresie. Część empiryczna zawiera analizę oraz interpretację wyników badań.