Wznowienie postępowania cywilnego

Cel pracy to analiza instytucji wznowienia postępowania cywilnego w polskim systemie prawnym.

Proces cywilny uzyskuje swój cel, w sytuacji, gdy doprowadzi strony procesowe do zawarcia ugody lub pojednania się, jeśli zaś to nie jest możliwe, w sytuacji, gdy zakończony zostanie merytorycznym prawomocnym orzeczeniem spełniającym wymogi praworządności. Tych wyników chroni jego prawomocność, chroni jego powaga rzeczy osądzonej. Taka sytuacja jest pożądana jedynie pod pewnym warunkiem, czyli, gdy orzeczenie to naprawdę spełnia wymogi praworządności, a zatem w sytuacji, gdy do jego wydania doszło wskutek właściwie zrealizowanego postępowania sądowego. W sytuacji, gdy jednak tak nie jest, prawo powinno przewidywać właściwe rozwiązania prawne do obalania prawomocnych orzeczeń. W określonym obszarze w aktualnym stanie prawnym w sytuacji tego typu może być wykorzystywana skarga kasacyjna, opisana wcześniej. Tradycyjnie jednak to instytucja wznowienia postępowania jest tą instytucją, która służy powtórnemu rozpoznaniu i rozstrzygnięciu sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem co do istoty sprawy, jeśli zachodzą przewidziane w ramach ustawy powody wznowienia.

Wznowienie postępowania cywilnego następuje wskutek inicjatywy zainteresowanego podmiotu (najczęściej strony procesowej), nie może zaś nastąpić z urzędu, co jest przejawem reguły dyspozycyjności. Inicjatywa, do której nawiązano, przejawia się we wniesieniu przez zainteresowany podmiot do sądu skargi o wznowienie postępowania. Skarga ta, jako skierowana przeciwko prawomocnemu orzeczeniu sądowemu, ma charakter nadzwyczajnego środka zaskarżenia. Jest ona jednak także powtórnie wytoczonym powództwem w danej sprawie, powoduje więc w razie przyjęcia ponowne rozpoznanie tej sprawy.

Praca została podzielona na cztery rozdziały. W rozdziale pierwszym pracy przedstawiono aspekty ogólne do zagadnień wznowienia postępowania cywilnego. W ramach tego rozdziału przybliżono takie zagadnienia, jak: geneza instytucji wznowienia postępowania cywilnego, instytucja wznowienia postępowania cywilnego na tle środków zaskarżenia, skarga o wznowienie postępowania cywilnego a nadzwyczajne środki weryfikacji rozstrzygnięć ostatecznych.

W rozdziale drugim pracy przybliżono zagadnienia związane z charakterystyką przesłanek wznowienia postępowania cywilnego. W ramach tego rozdziału wyróżniono następujące bloki tematyczne: rodzaje przesłanek wznowienia postępowania cywilnego, przedmiot wznowienia postępowania a także przedmiot skargi o wznowienie postępowania cywilnego, nieważność postępowania jako podstawa wznowienia, restytucyjne podstawy wznowienia postępowania cywilnego, termin wniesienia skargi o wznowienie postępowania cywilnego, legitymacja procesowa, dopuszczalność dalszego wznowienia postępowania.

Rozdział trzeci pracy poświęcono badaniu dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania cywilnego. W ramach tego rozdziału przeanalizowano badanie skargi o wznowienie postępowania cywilnego pod względem formalnym, właściwość sądu, badanie dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania cywilnego, oraz badanie dopuszczalności wznowienia postępowania cywilnego z uwagi na istnienie podstawy ustawowej.

W czwartym, równocześnie ostatnim rozdziale pracy, przybliżono takie zagadnienia, jak: wpływ wniesienia skargi na postępowanie podlegające wznowieniu, przebieg postępowania wznowieniowego, orzeczenia w ramach postępowania ze skargi o wznowienie postępowania cywilnego a także specyfikę orzeczenia restytucyjnego.

Podstawę źródłową pracy stanowią monografie poświęcone środkom zaskarżenia w polskim postępowaniu cywilnym, podręczniki do postępowania cywilnego, komentarze do kodeksu postępowania cywilnego a także artykuły opublikowane w periodykach prawniczych. W pracy wykorzystane zostały także orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Zagadnienia wprowadzające do problematyki wznowienia postępowania cywilnego
3. Charakterystyka przesłanek wznowienia postępowania cywilnego
4. Badanie dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania cywilnego
5. Postępowanie ze skargi o wznowienie postępowania cywilnego
6. Zakończenie
7. Bibliografia