Skarga na czynności komornicze

Cel pracy to przybliżenie skargi na czynności komornika w polskim systemie prawnym.

Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Nadanie komornikowi statusu funkcjonariusza publicznego pozostaje w związku z realizacją władztwa publicznego w obszarze powierzonych mu przez ustawę zadań w formie przymusowego wykonywania orzeczeń sądowych w kwestiach cywilnych. Egzekucja sądowa w kwestiach cywilnych należy do funkcji państwa. Jest więc aktem władzy publicznej. W związku z tym nie może być przeprowadzona przez osoby prywatne, ale przez powołane do tego organy państwowe, zwane organami egzekucyjnymi. Organem takim, obok sądu rejonowego, jest komornik sądowy - jako szczególnego rodzaju funkcjonariusz publiczny upoważniony przez państwo do prowadzenia egzekucji sądowej w kwestiach cywilnych. Nadanie komornikowi statusu funkcjonariusza publicznego legitymizuje dopuszczalność stosowania przez niego środków przymusu państwowego, które stanowią ważną cechę egzekucji sądowej.

Również w Kodeksie karnym z 1997 r. komornik sądowy jest zaliczony do funkcjonariuszy publicznych (art. 115 § 13 pkt 3 k. k.). W tym miejscu należy zwrócić uwagę na bardzo ważną kwestię. Tak więc nie należy utożsamiać pojęcia „funkcjonariusz publiczny” z pojęciem „osoba pełniącej funkcję publiczną”. Definicja „osoby pełniącej funkcję publiczną” podana jest odrębnie w art. 115 § 19 k. k. Na podstawie treści tego przepisu „osobą pełniącą funkcję publiczną jest funkcjonariusz publiczny, członek organu samorządowego, osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, chyba że realizuje tylko czynności usługowe oraz inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w obszarze działalności publicznej są konkretne albo uznane przez ustawę albo wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową”.

Powyższa definicja osoby pełniącej funkcję publiczną obejmuje swym zasięgiem więcej niż tylko osobę funkcjonariusza publicznego i członka organu samorządowego, ale także inne osoby. Jest zatem szersza niż pojęcie „funkcjonariusza publicznego”. Te inne osoby, w oparciu o odmienne elementy wiążące je z działalnością publiczną, podzielić można na dwie kategorie. Do pierwszej należą osoby zatrudnione w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, jeżeli nie pełnią w nich tylko czynności usługowych (to jest takie, które nie pozostają w związku z merytorycznymi umiejętnościami, zadaniami realizowanymi w obszarze działalności publicznej a tylko ich wykonywanie ułatwiają). Jako przykłady takich czynności wymienia się w doktrynie utrzymywanie czystości, ogrzewanie itp. Rozstrzygając o tym czy dana osoba takie umiejętności merytoryczne posiada, należy uwzględnić rzeczywiste wykonywanie przez nią funkcji a nie ograniczać się jedynie do ustalenia zajmowanego przez nią formalnie stanowiska.

Komornika nie da się zaliczyć do organów wymiaru sprawiedliwości. Na podstawie art. 175 Konstytucji RP w Rzeczypospolitej Polskiej wymiar sprawiedliwości sprawują: Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne a także sądy wojskowe. Na czas wojny mogą być ustanowione sądy wyjątkowe. Z kolei art. 177 Konstytucji RP stanowi, że sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości pozostałych sądów. Jak łatwo zauważyć, komornik nie należy do podmiotów objętych działaniem przytoczonych norm konstytucyjnych. Komornik jest po prostu organem egzekucyjnym, działającym jedynie przy sądzie rejonowym, zachowującym jednak własną ustrojowo-organizacyjną i funkcjonalną niezależność. W związku z tym w nauce prawa komornika określa się często jako pomocniczy organ wymiaru sprawiedliwości.

Praca została podzielona na cztery rozdziały. W pierwszym rozdziale przeanalizowane zostały najbardziej ważne elementy postępowania egzekucyjnego w kwestiach cywilnych. Rozdział drugi pracy obejmuje charakterystykę poszczególnych czynności komornika sądowego. W trzecim rozdziale zawarta została analiza formalnych i fiskalnych wymagań skargi na czynności komornika, z kolei w czwartym rozdziale przybliżono przebieg postępowania wywołanego wniesieniem skargi.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Elementy postępowania egzekucyjnego w sprawach cywilnych
3. Charakterystyka czynności komornika sądowego
4. Wymogi formalne i fiskalne skargi na czynności komornika
5. Postępowanie wywołane skargą
6. Zakończenie
7. Bibliografia