Uchwała budżetowa gminy

Celem pracy jest analiza problematyki podejmowania uchwały budżetowej w gminie na przykładzie gminy Konstancin-Jeziorna.

Jednym z aspektów samodzielności wspólnot lokalnych jest zasada samodzielności finansowej. Z zasady tej wynika prowadzenie własnej gospodarki finansowej; możliwość pokrycia kosztów funkcjonowania; prawo posiadania własnych zasobów finansowych; dysponowanie instrumentami finansowymi, w tym władztwem finansowym, dla prowadzenia własnej polityki społeczno-gospodarczej; gromadzenie dochodów, w tym dochodów zwrotnych; swobodne kształtowanie i dokonywanie wydatków; swoboda organizacji budżetu wspólnoty lokalnej; samodzielne i we własnym imieniu występowanie w obrocie prawnym oraz możliwość dochodzenia roszczeń finansowych na drodze sądowej .

Budżet jednostki samorządu terytorialnego nie jest aktem administracyjnym, rozstrzygającym co do istoty sprawę danego, indywidualnego adresata (np. organu wykonawczego jednostki samorządu). Adresatów budżetu może być, zwłaszcza w dużych samorządach, znacznie więcej. Poza wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) będą to poszczególne samorządowe jednostki budżetowe oraz zakłady budżetowe, a także jednostki pomocnicze gminy (sołectwa, osiedla). Oprócz tego uchwała budżetowa samorządu nie rozstrzyga indywidualnej sprawy danego podmiotu, spełnia inne funkcje niż indywidualny akt administracyjny (taki jak decyzja administracyjna lub podatkowa) . W konsekwencji możliwe do przyjęcia jest stanowisko, iż budżet jednostek samorządu terytorialnego, mający formę uchwały budżetowej, jest specyficznym aktem normatywnym, który wiąże głównie podmioty działające wewnątrz administracji samorządowej .

Ważnym elementem budżetu gminy jest zamieszczenie w budżecie jednostek samorządu terytorialnego dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego wobec osób trzecich ani roszczeń tych osób wobec jednostki samorządu terytorialnego. Roszczenia lub zobowiązania samorządu wobec osób trzecich (mieszkańców jednostek samorządu, innych podmiotów) oraz roszczenia i zobowiązania tych osób trzecich względem samorządu wynikają z ustaw szczególnych, a nie z zapisów ujętych w budżecie. Budżet gminy jest więc instrumentem realizacji różnorodnych celów. Za pozycjami budżetowymi kryją się konkretne przedsięwzięcia podejmowane przez gminę, np. zakupy inwestycyjne i wydatki na prace budowlane, finansowanie szkół podstawowych, gimnazjów i liceów, dotowanie zakładów budżetowych, fundacji i stowarzyszeń. Gmina nie może prowadzić gospodarki finansowej bez budżetu .

Praca składa się ze wstępu, trzech rozdziałów oraz zakończenia. W rozdziale pierwszym przedstawiono takie zagadnienia, jak: geneza i rozwój samorządu terytorialnego w Polsce, finanse samorządu gminnego w okresie II RP, finanse samorządu terytorialnego w okresie PRL, reaktywacja samorządu terytorialnego w 1990 r. oraz kwestia uchwalania budżetu gminy w latach 1990-2009. Drugi rozdział pracy poświęcony jest konstrukcji budżetu gminy jako jednostki samorządu terytorialnego. W rozdziale tym omówiono dochody gminy, wydatki gminy, jak również problematykę równowagi dochodów i wydatków budżetu gminy. Natomiast trzeci rozdział pracy jest poświęcony procedurze podejmowania uchwały budżetowej w wybranej gminie. Rozdział ten porusza takie kwestie, jak: inicjatywa uchwałodawcza, sporządzenie i przedłożenie projektu uchwały budżetowej, opinia Regionalnej Izby Obrachunkowej, prace w komisjach rady gminy nad projektem uchwały budżetowej, głosowanie nad uchwałą budżetową.