Współzależność pomiędzy sposobem żywienia a stanem psychofizycznym u osób pracujących zdalnie

Od roku 2019, w którym rozpoczęła się pandemia COVID-19, styl życia większości ludzi na całym świecie uległ zmianie w celu zapewnienia wspólnego zdrowia i bezpieczeństwa. Jedną z kluczowych zmian było wprowadzenie pracy w trybie zdalnym. Dla wielu ludzi jest to zupełnie nowy rodzaj warunków pracy, który wymaga odpowiedniego dostosowywania się. Praca zdalna w połączeniu z izolacją spowodowaną epidemią koronawirusa może niekorzystnie wpływać nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także na kondycję psychiczną. Jednym z podstawowych symptomów pogorszonego zdrowia psychicznego jest obniżony nastrój, jak również rozdrażnienie i ogólne uczucie zmęczenia.

Zmiana codziennej rutyny wpłynęła również na zmianę nawyków żywieniowych. Wyniki wielu badań wskazują, że odpowiednio zbilansowana dieta obniża wahania nastroju, co przekłada się na lepszą produktywność oraz zdolność koncentracji w trakcie pracy. Współzależność pomiędzy odżywianiem a zdrowiem psychofizycznym jest bardzo złożona i nie jest jeszcze do końca poznana. Jednak wiedza w tym zakresie staje się coraz większa dzięki badaniom naukowym. W ostatnich latach naukowcy pokazują, że żywność może przyczyniać się do rozwoju, zapobiegania i leczenia chorób również o podłożu psychicznym, między innymi depresji i zaburzeń lękowych.

Obszarami, które cieszą się szczególnym zainteresowaniem są badania na temat wpływu diety na mikrobiotę jelitową oraz dotyczące neuroplastyczności, przyczyn stresu oksydacyjnego jak również przewlekłych stanów zapalnych. Jedna z najwcześniejszych teorii, która wyjaśnia zależność pomiędzy dietą a nastrojem zakłada, że spożycie węglowodanów wpływa na równowagę aminokwasów w surowicy krwi powodując tym samym podwyższenie stężenia serotoniny – neuroprzekaźnika w mózgu. Serotonina ma bardzo szerokie spektrum działania, wpływając na regulację snu, apetytu i poprawę nastroju. Z innej strony, stany emocjonalne w pewnej mierze wpływają na odżywianie, na przykład ilość spożywanych pokarmów. Stąd prowadzenie badań nad wpływem składników żywności na zdrowie i samopoczucie jest bardzo ważne.

Niniejsza praca dyplomowa zawiera trzy rozdziały. W pierwszym z nich są przedstawione: cele, zakres oraz metodyka pracy. W drugim rozdziale znajduje się przegląd materiałów źródłowych dotyczących przedmiotu badania m.in.: pojęcie psychodietetyki, charakterystyka neuroprzekaźników oraz składników odżywczych. Trzeci rozdział zawiera wyniki badania i ich omówienie, w tym charakterystykę grupy badanej, analizę zależności pomiędzy zdrowiem psychicznym, stylem życia oraz nawykami żywieniowymi uczestników badania.

Badanie objęło grupę 104 dorosłych osób w przedziale wieku 17 – 84 lat pracujących zdalnie oraz stacjonarnie. Głównym jego zaś celem było sprawdzenie, czy występuje zależność pomiędzy sposobem żywienia a stanem psychofizycznym u osób pracujących w trybie zdalnym w porównywaniu do osób pracujących stacjonarnie. Głównym narzędziem badawczym był kwestionariusz ankietowy, podzielony na różne sekcje, w tym.: informacje antropometryczne i dane osobowe, warunki pracy, stan psychofizyczny i aspekty emocjonalne spowodowane izolacją społeczną oraz ocena własnych zwyczajów żywieniowych. Z badań własnych wynikało, że pogorszenie zdrowia fizycznego oraz psychicznego (obniżenie nastroju, lęk, uczucie niepokoju) częściej dotyczyło osób pracujących w standardowym trybie. Jeśli chodzi o zwyczaje żywieniowe, to spożywanie nasion i orzechów miało korzystny wpływ na zdrowie psychiczne grupy badanej. Z kolei spożywanie żywności typu fast food oraz pieczywa pszennego było powiązane z problemami ze zdrowiem psychicznym. Poza tym, spożywanie produktów mlecznych w dużych ilościach powodowało uczucie zwiększonego niepokoju. Wykazano również silną zależność pomiędzy piciem napojów energetyzujących a częstszym występowaniem stanu nerwicy i niepokoju u osób badanych.

Słowa kluczowe: COVID-19, pandemia, praca zdalna, zdrowie psychiczne, jakość diety, składniki odżywcze, dobrostan.