Dzieci pochodzące z rodzin stosujących przemoc i ich funkcjonowanie w społeczeństwie

Określenie, czym jest przemoc, jest zadaniem trudnym, ponieważ przejawy agresji i przemocy są bardzo różne. Najczęściej interpretuje się zachowania tego typu jako działania godzące w wolność osobistą jednostki lub takie, które wiążą się ze zmuszaniem jej do zachowań niezgodnych z jej wolą. Przemoc często wiąże się z upokorzeniem i cierpieniem ofiar, wywołując tym samym ich nienawiść do sprawcy i chęć odwetu.

Przyczyny przemocy można podzielić na biologiczne, psychologiczne i społeczne.

Przyczyny biologiczne wiążą się z genetycznym, dziedziczonym uwarunkowaniem zachowań agresywnych. Jest ona w tym ujęciu traktowana jako cecha dziedziczna, która towarzyszy człowiekowi od momentu urodzenia lub jest wynikiem mikrouszkodzeń mózgu. Taki rodzaj agresji może być leczony farmakologicznie.

Psychologiczne przyczyny agresji wynikają z cech osobowości sprawcy przemocy. Mogą to być cechy związane ze słabą umiejętnością kontrolowania emocji, niski poziom samooceny, obniżony poziom tolerancji uczucia frustracji, tendencje do gniewu. W wielu przypadkach sprawcy przemocy znajdującej swe źródła w wymienianych aspektach to osoby psychopatyczne, które nie odczuwają empatii.

Przyczyny tkwiące w społeczeństwie związane są z normami charakteryzujące dane środowisko rodzinne, relacje, które panują w rodzinie oraz wykorzystywane metody wychowawcze.

Szczególnie niepokojące są zjawiska przemocy w rodzinach, których sprawcą jest najczęściej jedno z rodziców, a przemoc jest ukierunkowana przeciw drugiemu z rodziców, często również wobec dzieci. Sytuacje tego typu, które są obserwowane i doświadczane przez dzieci odbijają się w drastyczny sposób na ich rozwoju i ich zachowaniach, tak w dzieciństwie, jak i w życiu dorosłym. Przemoc oddziałuje w sposób niekorzystny na rozwój dziecka, dlatego, że sprawcy to w większości przypadków opiekunowie lub rodzice, czyli osoby, które powinny robić wszystko, by dziecko czuło się bezpiecznie i służyć mu pomocą w trudnych sytuacjach. Sytuacja dziecka, które jest źle traktowane jest trudna nie tylko w kontekście przeżywanych doświadczeń, ale również w kontekście osamotnienia w tej sytuacji. Krzywdzenie dziecka w sposób niekorzystny wpływa na jego rozwój emocjonalny.

Niniejsza praca traktuje o wpływie przemocy występującej w rodzinie na funkcjonowanie społeczne dzieci w ich dorosłym życiu. Praca składa się z trzech rozdziałów.

Pierwszy rozdział pracy skupia się na analizie problematyki przemocy w świetle literatury przedmiotu. Przedstawiono definicję przemocy oraz jej przyczyny. Odniesiono się także do jej skutków opisując także charakterystykę ofiary i sprawcy. Opisano również aspekty związane z terapią ofiar i sprawców.

Drugi rozdział skupia się na funkcjonowaniu dzieci w rodzinie stosującej przemoc. Przedstawiono charakterystykę rodziny, która stosuje przemoc, typowe zachowania i zależności w takim środowisku. Odniesiono się także do funkcjonowania dziecka w rodzinie, która stosuje przemoc.

Ostatni rozdział pracy przedstawia metodologię badań własnych oraz ich wyniki. Przedstawiono przedmiot i cel badań oraz opisano problemy badawcze. Sformułowano hipotezy badawcze, a także przedstawiono metody, techniki i narzędzia badawcze. Dalsza część rozdziału skupia się na organizacji i przebiegu badań, przybliżono także teren realizacji badań. W końcowej części rozdziału przedstawiono wyniki badań własnych.