Nadużywanie pozycji dominującej

Celem pracy jest omówienie regulacji prawnych dotyczących zwalczania nadużywania pozycji dominującej – w prawie polskim i prawie wspólnotowym.

Współczesne państwo stanowi normy prawne, których funkcją jest przeciwdziałanie nadużyciom na rynku, prowadzącym do uszczuplania wolności jednych podmiotów przez inne podmioty. W tym ujęciu działania państwa ukierunkowane na przeciwdziałanie praktykom ograniczającym konkurencję nie są skierowane przeciw wolności gospodarczej, lecz mają sprzyjać oraz wzmacniać wolność gospodarującego obywatela na rynku.

Generalnie rzecz biorąc, przedmiotem ochrony konkurencji ze strony państwa jest przeciwdziałanie tym praktykom przedsiębiorców na rynku, których skutkiem jest lub może być: 1) naruszenie zasady równości przedsiębiorców na określonym rynku (praktyki nieuczciwe); 2) eliminacja lub ograniczenie konkurencji na rynku (praktyki ograniczające konkurencję); 3) zniekształcenie konkurencji w następstwie udzielenia przez podmioty należące do sektora finansów publicznych, a zwłaszcza organy państwa, selektywnej pomocy określonym przedsiębiorcom (pomoc publiczna zakłócająca konkurencję) .

W niniejszej pracy będzie mowa o zwalczaniu praktyk ograniczających konkurencję, a konkretnie – o zwalczaniu nadużywania pozycji dominującej. Pominięte zostaną rozważania na temat nieuczciwych praktyk przedsiębiorców na rynku oraz kwestie pomocy publicznej zakłócającej konkurencję.

Ochrona konkurencji w drodze przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję (praktykom monopolistycznym) uregulowana jest obecnie w ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów , określanej jako ustawa antymonopolowa. Uregulowania tej ustawy ukierunkowane są na realizację następujących, równorzędnie traktowanych celów: 1) zapewnienia rozwoju konkurencji, 2) ochrony przedsiębiorców narażonych na stosowanie praktyk monopolistycznych; 3) ochrony interesów konsumentów.

Przedmiotem ochrony w ustawie antymonopolowej nie jest jakaś bliżej nieokreślona samodzielność przedsiębiorców, lecz wyłącznie taka, która jest zagrożona istnieniem na rynku struktur i praktyk ograniczających konkurencję. W konsekwencji nie każde naruszenie prawa w stosunkach cywilnoprawnych kwalifikuje sprawę do postępowania przed organem antymonopolowym. Decydujący charakter ma naruszenie przez przedsiębiorcę, w następstwie stosowania praktyk ograniczających konkurencję, interesu publicznoprawnego. Wartością chronioną w świetle ustawy antymonopolowej nie jest zatem abstrakcyjnie pojęta konkurencja, która jako pojęcie prawne należy do kategorii pojęć niedookreślonych, lecz samodzielność rozstrzygnięć na rynku .

Niniejsza praca składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym rozdziale pracy przedstawione zostały podstawowe zagadnienia dotyczące konkurencji. Omówiono pojęcie i teorie konkurencji, a także ekonomiczne oraz prawne ujęcie konkurencji. Do rozdziału tego wykorzystana została literatura opisująca problematykę konkurencji w ujęciu ekonomicznym oraz ujęciu prawnym.

Rozdział drugi prezentuje kwestie związane z pozycją dominującą i jej nadużywaniem. W rozdziale tym dokonano analizy pojęcia pozycji dominującej w prawie polskim oraz w prawie wspólnotowym, a także nadużywanie pozycji dominującej w Polsce i Unii Europejskiej.

Rozdział trzeci szczegółowo opisuje procedurę przeciwdziałania nadużywaniu pozycji dominującej – zarówno w prawie polskim, jak i prawie wspólnotowym.

Ostatni rozdział pracy poświęcony jest charakterystyce najważniejszych organów administracji oraz ich roli w zwalczaniu nadużywania pozycji dominującej. W rozdziale tym najwięcej miejsca poświęcono Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Podstawowe zagadnienia dotyczące konkurencji
3. Pozycja dominująca i jej nadużywanie
4. Przeciwdziałanie nadużywaniu pozycji dominującej
5. Organy administracji i ich rola w zwalczaniu nadużywania pozycji dominującej
6. Zakończenie
7. Bibliografia