Europejski Urząd Nadzoru Bankowego

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) został powołany pośrednio jako wynik analiz przeprowadzonych po kryzysie finansowym z roku 2008, który dotknął wiele państw, przedsiębiorstw i osób prywatnych. Jedną z przyczyn jego wystąpienia był brak spójnego i wystarczającego podejścia w państwach członkowskich, umożliwiającego nadzór administracyjny i zapewnienie równych szans konkurencyjności w ramach rynku finansowego Unii Europejskiej. Stąd też w komunikacie upublicznionym w 2010 roku „Wzmocnienie systemów sankcji w branży usług finansowych” Komisja Europejska zaproponowała podjęcie działań o charakterze legislacyjnym na szczeblu unijnym, które zmierzałyby do ukształtowania zarysu wspólnych norm w tym zakresie. W szczególności miały się one skupiać na systemie sankcji, który podlegałby dostosowaniu w zależności od specyfiki konkretnych sektorów finansowych. W ten sposób utworzone zostały podwaliny, a także trwała podstawa dla systemu nadzoru nad rynkiem finansowym Unii Europejskiej.

Przeprowadzone analizy wykazały, że nadzór krajowy nie w każdym przypadku jest w stanie odpowiedzieć na wszystkie wyzwania globalizacji rynków finansowych, a działania podejmowane w trakcie kryzysu i bezpośrednio po nim ukazały obszary w ramach rynków finansowych, które nie są właściwie uregulowane lub wręcz nie są objęte nadzorem, a nadzór krajowy powinien zyskać odpowiednie wsparcie na szczeblu unijnym. Innym wnioskiem sformułowanym w tym okresie było stwierdzenie, że dotychczasowe podejście do procesu integracji w obszarze nadzoru nad rynkiem finansowym, szczególnie w kontekście nadzoru ponadkrajowego, nie było optymalne, a wprowadzone regulacje nie były w stanie podołać wyzwaniom związanym z kryzysem finansowym. Dlatego konieczne było podjęcie reformy systemu koordynacji krajowych nadzorców finansowych w Unii Europejskiej wraz z zarządzaniem kryzysowym w Unii Europejskiej celem większej centralizacji i jednolitości tegoż systemu, tak w rozumieniu kompetencyjnym, jak i normatywnym, ale również proceduralnym i instytucjonalnym. W szczególności jednak zwiększający się rynek instrumentów pochodnych i bankowości skutkuje koniecznością większego nadzoru i przekazania określonych kompetencji nadzorczych organom unijnym takim jak Europejski Urząd Nadzoru Bankowego. Rozszerzony zakres nadzoru jest jednak często przyczyną sporów pomiędzy organami nadzoru różnych krajów.

Wystąpienie kryzysu finansowego ukazało organom nadzoru krajowego, że nadzór ten funkcjonuje w otoczeniu międzynarodowym, a w szczególności w otoczeniu unijnym. Prowadzi to także do konsolidowania działań nadzorczych i wymusza analizę krajowych systemów nadzorczych w poszukiwaniu luk i niedociągnięć. Oznacza to szereg konsekwencji, ponieważ następuje zwiększenie potrzeby współpracy, ale także formułowane są nowe cele i zadania nadzorcze, co skutkuje zwiększeniem zakresu nadzoru, przy równoczesnym ograniczeniu lub wyeliminowaniu wcześniejszych luk w całym systemie. Jednocześnie potrzeba zagwarantowania bezpieczeństwa finansowego na rynku unijnym skutkuje koniecznością rozszerzenia nadzoru o instrumenty i produkty finansowe, które są wprowadzane na rynek przez instytucje finansowe. Dodatkowo konieczne staje się ujednolicenie nadzoru nad podmiotami, które wcześniej pozostawały poza zakresem nadzoru krajowego. Wniosek z tej sytuacji jest taki, że nadzór bazujący na modelach krajowych nie jest w stanie odpowiednio szybko dostosować się do zmian w rzeczywistości gospodarczej, która jest przecież gospodarką unijną połączonych krajów, a wiele przedsiębiorstw funkcjonuje nie tylko na rynku krajowym, ale również międzynarodowym.

Celem niniejszej pracy jest analiza organizacji, zadań i kluczowych kompetencji Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego. Praca składa się z trzech rozdziałów. Rozdział pierwszy skupia się na kluczowych zagadnieniach związanych z nadzorem finansowym, czyli pojęciem nadzoru, zmianami w systemie nadzoru bankowego nad rynkiem finansowym Unii Europejskiej, a także podstawami prawnymi działania Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego.

Drugi rozdział pracy opisuje status prawny, strukturę organizacyjną i zadania Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego. Rozdział omawia również status prawny tego organu, Rady Organów Nadzoru, Przewodniczącego, Zarządu, Dyrektora Wykonawczego, czy wspólnych organów Europejskich Urzędów nadzoru. Skupiono się również na celach i zadaniach Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego.

Ostatni rozdział pracy skupia się na kompetencjach Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego. Omówiono szczegółowo podmioty, które są objęte nadzorem Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, uprawnienia o charakterze regulacyjnym, kontrolnym i nadzorczym tego organu.

Praca zawiera komplet przypisów do literatury źródłowej.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Zagadnienia wprowadzające
3. Status prawny, struktura organizacyjna i zadania Europejskiego Urząd Nadzoru Bankowego
4. Kompetencje regulacyjne, kontrolne i nadzorcze Europejskiego Urząd Nadzoru Bankowego
5. Zakończenie
6. Bibliografia