Obowiązki pracownika i skutki ich naruszenia

Celem pracy jest analiza problematyki dotyczącej obowiązków pracownika i skutków naruszenia tych obowiązków. Do szczegółowych celów pracy należy zaliczyć przeanalizowanie treści przepisów oraz poglądów wyrażanych w literaturze na temat poszczególnych form odpowiedzialności pracowników za naruszenie obowiązków. Istotna jest również ocena, czy zagadnienie to zostało ukształtowane w sposób jednoznaczny i czytelny, a także czy stosowanie poszczególnych przepisów nie sprawia problemów interpretacyjnych.

Na treść stosunku pracy składają się wzajemne prawa i obowiązki stron tego stosunku. Obowiązkom pracownika Kodeks pracy poświęcił rozdział II działu czwartego, formułując pewien rodzaj katalogu tych obowiązków. Jednocześnie jednak wiele innych przepisów określa w różnych kontekstach obowiązki pracowników w sposób bardziej lub mniej ogólny. Przepisy te, obok obowiązków określających rodzaj wymaganego postępowania pracownika, formułują także obowiązki cząstkowe, mieszczące się w ramach danego rodzaju postępowania. Biorąc pod uwagę przepisy Kodeksu pracy, można oczywiście próbować ułożyć określone w Kodeksie obowiązki pracowników w usystematyzowany katalog. Obowiązki te mają charakter powszechny i dotyczą wszystkich pracowników, niezależnie od podstaw powstania stosunku pracy i rodzaju pracy pracownika. Są one w stosunku do niektórych grup pracowników, a w szczególności pracowników mianowanych, uzupełniane obowiązkami dodatkowymi, wynikającymi z charakteru pracy tych pracowników. Wskazane obowiązki pracowników charakteryzują się pewnym stopniem uogólnienia zasad postępowania składających się na ich treść. Wymagają więc bardziej szczegółowego przedstawienia każdego z nich .

Nawiązując prawny stosunek pracy, pracownik zobowiązuje się ogólnie do wykonywania pracy określonego rodzaju. Oczywiście konieczne jest bliższe sprecyzowanie rodzajów tego postępowania, ujętych w formie obowiązków pracowniczych. Aby pracownik mógł w ogóle świadczyć pracę, musi stawić się do jej wykonywania i pozostawać w miejscu pracy przez określony czas. W konsekwencji pierwszym obowiązkiem pracownika, zapoczątkowującym świadczenie pracy, jest przestrzeganie ustalonego w zakładzie czasu pracy. Pracę swoją pracownik powinien wykonywać sumiennie i starannie. Wykonując pracę na rzecz pracodawcy, pracownik obowiązany jest stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy. Świadczenie pracy następuje w ustalonych ramach organizacyjnych, wskutek czego pracownik powinien ją wykonywać, przestrzegając regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku pracy. Pracę swoją pracownik powinien świadczyć w sposób nienarażający siebie i otoczenia na niebezpieczeństwo, a w związku z tym przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych. Postępowanie pracownika powinno mieć również na uwadze dbałość o dobro pracodawcy, a w szczególności powinien on chronić mienie zakładu pracy oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujaw-nienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, a także przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach, którą posiadł z tytułu wykonywania pracy. Wreszcie pracownik powinien zachowywać się kulturalnie w stosunku do otoczenia, przestrzegając zasad współżycia społecznego . Warto jednak pamiętać o tym, że część obowiązków pracowniczych jest uregulowana w odrębnych ustawach zwanych pragmatykami. Będzie o nich mowa w poszczególnych rozdziałach pracy.

Praca składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów poświęconych poszczególnym zagadnieniom merytorycznym oraz zakończenia. Rozdział pierwszy omawia obowiązki pracownika według przepisów Kodeksu pracy i pragmatyk pracowniczych. W rozdziale drugim omówiono problematykę naruszenia obowiązków przez pracownika jako przesłanka rozwiązania stosunku pracy. Rozdział trzeci poświęcony jest odpowiedzialności porządkowej za naruszenie obowiązków przez pracownika. W rozdziale czwartym scharakteryzowano odpowiedzialność dyscyplinarną pracownika. Z kolei w piątym, jednocześnie ostatnim rozdziale pracy, zaprezentowano zagadnienia dotyczące odpowiedzialności majątkowej pracownika.

Podczas pisania pracy wykorzystano różnorodne źródła, a mianowicie komentarze do kodeksu pracy, podręczniki omawiające zagadnienia z zakresu prawa pracy, podręczniki do prawa urzędniczego, komentarze do ustawy o służbie cywilnej akty normatywne, a także ze zbiory orzecznictwa Sądu Najwyższego.