Ochrona dóbr osobistych pracownika

Celem pracy jest omówienie prawa do prywatności pracownika w polskim systemie prawnym, a więc przeanalizowanie i przybliżenie problematyki, która w dobie eskalacji zjawiska konkurencyjności na rynku pracy, zarówno krajowym, jak i międzynarodowym, generuje, a niekiedy nawet wymusza, przejawy naruszeń dóbr osobistych pracowników. Na szczególną uwagę zasługuje stwierdzenie, że stroną dokonującą aktów owego naruszenia niekoniecznie musi być pracodawca.

Problematyka prawa do prywatności, ochrony godności oraz innych dóbr osobistych pracownika stanowi niezwykle interesujące, choć równocześnie złożone i wieloaspektowe pole do badań dla osób zgłębiających wiedzę z dziedziny prawa pracy. Obejmowane nią zagadnienia cechuje dostrzegalny proces dynamicznych zmian, będących następstwem coraz większej liczby przypadków naruszania godności oraz innych dóbr osobistych pracownika, jak również wzrostem technicznego poziomu zaawansowania instrumentów, za pomocą których dokonywane są naruszenia. Katalog zachowań atakujących godność osobistą wciąż ulega poszerzaniu, czemu towarzyszy stałe wzbogacanie i uaktualnianie istniejącego w tym zakresie dorobku doktryny i orzecznictwa.

W pracy poruszono problematykę godności i prawa do prawa do prywatności z punktu widzenia potencjalnej możliwości jej naruszenia w związku z wykonywaną pracą. Dlatego też świadomie pominięte zostało wiążące się pośrednio z omawianą problematyką zjawisko naruszania godności oraz innych dóbr osobistych osób ubiegających się o pracę, będących na etapie rekrutacji. Skala zagadnienia jest niewątpliwie dostrzegalna, jednak w związku z faktem istnienia w tym względzie jednoznacznie sformułowanego przepisu (art. 111 k.p.), podmiotowy zakres problemu został ograniczony do osób już zatrudnionych, zgodnie z zawartą w art. 2 k.p. definicją pracownika.

Na szczególne podkreślenie zasługuje specyfika naruszeń godności i innych dóbr osobistych w ramach istniejącego stosunku pracy. Zasadniczym założeniem przyjętym w niniejszej pracy jest stwierdzenie, że istnienie odpowiednich norm prawa pracy nie niweluje powszechnego i zarazem bezwzględnego poziomu ochrony dóbr osobistych, zagwarantowanego przepisami prawa cywilnego. Wręcz przeciwnie, dostrzegalny jest generalizujący i nadrzędny charakter norm istniejących na gruncie cywilistyki, które wspierane są odpowiednimi przepisami Kodeksu pracy. Bardziej szczegółowe normy prawa pracy nie funkcjonują więc w oderwaniu od innych przepisów odnoszących się do omawianej problematyki, stanowiąc integralną część istniejącego porządku prawnego.

Praca składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym rozdziale pracy omówiono informacje dotyczące prawa do prywatności. Początkowa część rozdziału skupia się na definicjach związanych z prawem do prywatności, a w dalszej części rozdziału skupiono się na prawie do ochrony życia prywatnego zgodnie z art. 47 Konstytucji. Nawiązano również do regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym i aktach prawa międzynarodowego.

Drugi rozdział pracy poświęcony jest prawu do prywatności w zatrudnieniu a ochrona danych osobowych pracownika. W rozdziale tym szczegółowo omówiono takie zagadnienia, jak: dane osobowe pracownika, przetwarzanie danych osobowych w związku z zatrudnieniem pracownika, przetwarzanie danych sensytywnych pracownika, uprawnienia pracownika do informacji oraz kontroli przetwarzania danych przez pracodawcę oraz uprawnienia Generalnego Inspektora Danych Osobowych w stosunku do pracodawcy.

W rozdziale trzecim przybliżone zostały kwestie związane z zakresem ochrony danych o wynagrodzeniu pracownika, obowiązkowym ujawnianiem danych o wynagrodzeniu pracownika oraz dostępem związków zawodowych do danych na temat wynagrodzenia pracownika.

Czwarty rozdział pracy zawiera charakterystykę takich zagadnień, jak: stosowanie poligrafu (wariografu) przez pracodawcę, badania psychologiczne a prywatność pracownika, monitoring w miejscu pracy, przeszukiwanie pracowników, naruszenie sfery prywatności pracownika przy opiniowaniu, jak również środki ochrony dóbr osobistych w przypadku ich naruszenia w miejscu pracy.

Tytuły rozdziałów:
1. Wstęp
2. Prawo do prywatności – zagadnienia wprowadzające
3. Prawo do prywatności w zatrudnieniu a ochrona danych osobowych pracownika
4. Prawo do prywatności pracownika a ujawnianie jego danych o wynagrodzeniu
5. Naruszenia sfery prywatności pracownika w miejscu pracy
6. Zakończenie
7. Bibliografia