Podział pracy dyplomowej na rozdziały i podrozdziały

Uwagi wprowadzające

Prace dyplomowe są obszernymi dokumentami, dlatego też konieczne jest podzielenie poszczególnych zagadnień omawianych w tego typu pracach na oddzielne części. Zasada ta dotyczy każdej pracy, niezależnie od tego czy jest to praca licencjacka, praca inżynierska, czy praca magisterska. Za taki podział odpowiadają rozdziały i podrozdziały, a czasem również paragrafy, będące jeszcze mniejszymi częściami podrozdziałów. Tego typu struktura pokazuje czytelnikowi, gdzie kończy się jedna część pracy dyplomowej, a zaczyna kolejna, która dotyczy nieco innego aspektu omawianych zagadnień. Prawidłowe rozplanowanie rozdziałów powinno być zrealizowane w taki sposób, żeby zachowany został ciąg wątku, dlatego każdy poprzedzający rozdział powinien być swoistym wprowadzeniem do problematyki omawianej w rozdziale następnym. Taki układ pracy daje możliwość rozwijania wątku, przy jednoczesnym skupieniu się w całej pracy na jednym przewodnim temacie. [W. Pytkowski, 1985, s. 240] Poszczególne rozdziały i podrozdziały pracy muszą koncentrować się na badanej problematyce i nie jest dopuszczalne odbieganie od obszaru tematycznego, który bada dana praca. Jest natomiast akceptowalne, a w niektórych sytuacjach wręcz wskazane, omawianie analizowanych zagadnień z perspektywy różnych dyscyplin naukowych, jeśli problematyka pracy jest interdyscyplinarna (przenika wiele dziedzin). [M. Węglińska, 2013, s. 71]

Szablon/wzór podziału pracy dyplomowej na rozdziały i podrozdziały

Poniżej zamieszczono przykład poprawnego podziału treści pracy dyplomowej na rozdziały, podrozdziały i paragrafy. Ilość i objętość rozdziałów i podrozdziałów jest zależna od problematyki podejmowanej pracy oraz jej rodzaju (zależnie czy jest to praca licencjacka, inżynierska czy magisterska).

Wskazówki dotyczące poprawnego podziału pracy dyplomowej na rozdziały i podrozdziały

Podział pracy dyplomowej (licencjackiej, inżynierskiej, magisterskiej) na rozdziały powinien odbywać się zgodnie z kilkoma zasadami, które opisano poniżej.

1. Podział pracy na rozdziały powinien być przedyskutowany z promotorem.
2. Każdy rozdział powinien rozpoczynać się od nowej strony, z kolei podrozdziały nie powinny zaczynać się od nowej strony, ale powinny zostać oddzielone od poprzedzającej je treści jedną pustą linią.
3. Do oznaczania numerów kolejnych rozdziałów wykorzystuje się albo numerację rzymską (I, II, III, IV), albo numerację arabską (1, 2, 3, 4). Numeracja rzymska jest stosowana coraz rzadziej na rzecz numeracji arabskiej. [M. Węglińska, 2013, s. 67]
4. Podrozdziały numerowane są cyframi arabskimi (1.1, 1.2, 1.3).
5. Numery stron poszczególnych rozdziałów lub podrozdziałów w spisie treści pracy powinny być zapisane w formacie arabskim i wyrównane do prawej strony.
6. Numer rozdziału i jego tytuł powinien zostać wyrównany do lewej, choć niektóre uczelnie preferują wyśrodkowanie.
7. Tytuły rozdziałów powinny zdecydowanie odróżniać się od pozostałego tekstu – zarówno poprzez wykorzystanie większej czcionki (np. 16 pkt) oraz pogrubienie. Niektóre źródła sugerują stosowanie wielkich liter w tytułach rozdziałów. [M. Węglińska, 2013, s. 67]
8. Rozdział nie może mieć tego samego tytułu co praca licencjacka lub praca magisterska.
9. Podrozdział nie może mieć takiego samego tytułu co rozdział, którego jest częścią.
10. Należy zadbać o konsekwencję formatowania (stylu) nazw rozdziałów i podrozdziałów. Jeśli pierwszy rozdział zapisany jest jako „Rozdział I”, to drugi nie może być zapisany jako „Rozdział 2”. Zasada konsekwencji dotyczy także rodzaju, wielkości i pogrubienia czcionki.
11. Rozdział nie może mieć tylko jednego podrozdziału.
12. Niedopuszczalne jest, by praca dyplomowa miała jeden rozdział, wskazane są minimum trzy rozdziały.
13. Wskazane jest zachowanie zbliżonej objętości wszystkich rozdziałów w pracy.
14. Problematyka omawiana w jednym rozdziale, nie powinna być omawiana ponownie w innych rozdziałach pracy.
15. W pracach badawczych, takich jak prace magisterskie lub prace inżynierskie, ich spisy treści powinny obejmować rozdziały zawierające metodologię badań własnych oraz analizę wyników badań własnych.
16. Prace licencjackie najczęściej są pracami czysto teoretycznymi i nie zawierają części badawczej.
17. Podział pracy na rozdziały powinien być przygotowany w taki sposób, by przejście z jednego rozdziału do kolejnego było płynne i wpisywało się w narrację i tok myślowy całej pracy.

Przykładowy podział pracy dyplomowej na rozdziały i podrozdziały

Poniżej zamieszczono przykład podziału pracy dyplomowej na poszczególne rozdziały i podrozdziały. Jak widać każdy z rozdziałów ma kilka podrozdziałów, wielkość rozdziałów jest zbliżona do siebie, a układ rozdziałów wpasowuje się w rodzaj układu pracy „od ogółu do szczegółu” (choć warto wspomnieć, że nie jest to jedyny sposób omawiania problematyki jaki stosuje się w pracach licencjackich, czy pracach magisterskich).

Numerowanie rozdziałów i podrozdziałów

Obowiązkowe w każdej pracy dyplomowej jest nadawanie rozdziałom i podrozdziałom numerów. Może to być czynność prosta i przyjemna, jeśli wykorzystane zostaną odpowiednie narzędzia wbudowane w edytory tekstu. Powierzenie numeracji takim narzędziom zapewnia jednolite formatowanie poszczególnych rozdziałów i podrozdziałów w całej pracy, ale ma również jedną szczególnie ważną zaletę, którą jest możliwość automatycznego wygenerowania spisu treści po przygotowaniu całej pracy. W celu zapewnienia odpowiedniego oznaczenia rozdziału lub podrozdziału poprzez użycie właściwej czcionki, rozmiaru, czy wcięcia, konieczne jest wykorzystanie funkcji numerowania dostępnych w Twoim edytorze tekstu. Programy te oferują również gotowe style formatowania nagłówków rozdziałów i podrozdziałów.

Uwagi końcowe

Warto pamiętać o tym, że każdy rozdział pracy licencjackiej lub pracy magisterskiej musi być niezależną całością skupiającą się na jednym konkretnym wycinku analizowanej problematyki. Musi też być spójny z wcześniejszym rozdziałem i zawierać płynne przejście do kolejnego rozdziału. Każdy z rozdziałów pracy licencjackiej lub pracy magisterskiej powinien rozpoczynać się krótkim wprowadzeniem i kończyć podsumowaniem. We wprowadzeniu najczęściej umieszcza się krótkie streszczenie treści rozdziału, które ma wytłumaczyć zamysł i intencje autora. Z kolei w zakończeniu warto, krótko podsumować treść rozdziału i nawiązać do kolejnego rozdziału. Brak przestrzegania opisanych powyżej reguł związanych z kolejnością prezentowania informacji w pracy dyplomowej będzie prowadził do niejasności i chaotyczności wywodów. Jako przykład błędów konstrukcyjnych w układzie pracy jest omawianie metod badań przed określeniem problemu badawczego lub omówienie wyników badań przed opisaniem zastosowanych metod badawczych. [Z. Skorny, 1984, s. 43]

Bibliografia

1. W. Pytkowski „Organizacja badań i ocena prac naukowych”, Warszawa, 1985, PWN
2. Z. Skorny „Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki : przewodnik metodologiczny dla studiujących nauczycieli”, Warszawa, 1984, WSiP
3. M. Węglińska „Jak pisać pracę magisterską?”, Kraków, 2013, Impuls